Eind vorige week legde de directeur van het European Southern Observatory onder het toeziend oog van de president van Chili de eerste steen van de E-ELT. Deze Europese reuzentelescoop moet onder andere exoplaneten gaan zoeken.
De eerste steen is het officiële begin van de enorme koepel, die uiteindelijk een spiegel met een doorsnede van ruim 39 m moet beschermen. Na jaren van overleg, geregel en geld ophalen is dit de eerste concrete stap naar de grote telescoop. Het gevaarte komt in het Andes-gebergte in Chili, waar de lucht uitzonderlijk helder is; er is slechts een paar dagen per jaar bewolking.
Als de E-ELT eenmaal af is, in 2024, biedt hij hopelijk de beste blik op het universum die we ooit hadden. Onderzoekers verwachten dat ze met de nieuwe telescoop bijvoorbeeld direct exoplaneten waar kunnen nemen. Dit zijn planeten die om een andere ster draaien dan onze eigen zon. Nu moeten deze planeten vaak nog worden ontdekt doordat ze een deel van het licht blokkeren van de ster waar ze omheen bewegen. Dat is omslachtig en minder nauwkeurig.
Gladde spiegel
Technisch gezien is een spiegel van 40 m een ingewikkeld project. De spiegel mag geen enkele imperfectie bevatten, omdat die de waarnemingen meteen zou beïnvloeden. De ontwerpers van de E-ELT kozen voor een samengestelde spiegel. Die bestaat uit bijna achthonderd kleinere spiegels die allemaal individueel afstelbaar zijn. Daardoor heeft de spiegel altijd de juiste schotelvorm, is het idee. Omdat zelfs piepkleine vervormingen een probleem zijn, staat elk van de kleinere spiegels op een door TNO en het Nederlandse bedrijf VDL ontworpen systeem van 27 steunpilaartjes. Zo wordt de vervorming nooit te groot.
De bouwers en astronomen van ESO hebben nog een lange weg te gaan. Toch is het knap dat de eerste steen er nu ligt, nadat de initiatiefnemers jaren en jaren moesten overleggen met verschillende landen over geld, het ontwerp en wie wat mag bouwen. Het is te hopen dat ze binnen zeven jaar klaar zijn met de bouw.
Lees ook het uitgebreide verhaal over de techniek achter de E-ELT, dat eerder in ons blad verscheen
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.