De diagnose tuberculose stellen door alleen een kleurverandering van groen naar rood te constateren, zonder dat er een duur laboratorium met lange wachttijden aan te pas hoeft te komen. Het is mogelijk met een door de Universiteit Twente ontwikkelde lab-on-a-chip. ‘De detector wordt draagbaar, goedkoop en zo gevoelig dat hij de ziekte al in een vroeg stadium kan aantonen.’
tekst drs. Timo Können
Tuberculose komt nog veel voor in arme landen, waar medisch personeel vaak geen toegang heeft tot laboratoria om de diagnose te kunnen stellen. ‘Wij werken aan een lab-on-a-chip om die leemte te vullen’, vertelt ir. Kristian Göeken, promovendus aan de Universiteit Twente. ‘Deze chip wordt draagbaar, goedkoop, zo gevoelig dat het de ziekte al in een vroeg stadium kan aantonen, en gemakkelijk om mee te werken, zodat er geen scholing van personeel nodig is.’
Samen met dr. Ron Gill van de groep Nanobiofysica heeft Göeken een methode ontwikkeld om minieme hoeveelheden tuberculose-DNA te detecteren door middel van een kleurverandering. De patiënt staat straks een speekselmonster af, een assistent doet er wat chemicaliën bij en spuit vervolgens de vloeistof in de lab-on-a-chip. Enige tijd later sluit hij de chip aan op een smartphone en leest op het schermpje de diagnose af: wel of geen tbc. Zo ver is het nog niet, maar de methode werkt al wel in het lab.
‘De basis van de techniek is de mogelijkheid om een stukje tuberculose-DNA te gebruiken als een soort touwtje, dat twee nanodeeltjes van goud met elkaar verbindt’, legt Göeken uit. ‘Afzonderlijke deeltjes tonen zich in wit licht als groen, de duo’s worden rood.’ Hij laat door het oculair van zijn dark field-microscoop een patroon van gekleurde puntjes tegen een zwarte achtergrond zien. De meeste zijn groen, er zitten een paar rode tussen. ‘Het zijn allemaal bolletjes goud, kleiner dan 100 nm. Ik vind het nog steeds bijzonder dat we die optisch kunnen waarnemen’, zegt Göeken. ‘In de uiteindelijke chip zal een heel kleine kleurencamera zitten die dat doet.’
Klik hier om het volledige artikel te lezen.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.