10 000 oude filmopnamen van Amerikaanse kernproeven worden opgespoord, digitaal gescand en opnieuw geanalyseerd. Het publiek krijgt er zestig om naar te kijken op YouTube.
Amerika heeft ondanks de ontwapening nog zo'n vijfduizend kernkoppen en wil graag dat die goed werken, mochten ze ooit worden gebruikt. Dus wordt nog steeds onderzoek gedaan naar de explosieve opbrengst en naar de radioactieve fallout. Aangezien er geen kernproeven meer worden gedaan, zijn de gegevens van oude kernproeven de enige experimentele data. Daarom is een zoektocht op gang gekomen naar de 10 000 films die tussen 1945 en 1962 zijn gemaakt van atoomproeven in de atmosfeer. 6500 zijn er intussen teruggevonden, 4200 daarvan zijn opgeknapt en gescand, 400 zijn er inmiddels opnieuw geanalyseerd.
Bureaucratisch probleem
Een opvallend aspect is de declassification van de films; het uitgummen van het stempel 'geheim'. Nadat de noodzaak van geheimhouding is vervallen, is het feitelijk opheffen van die status in de VS een aparte procedure die voor lang niet alle films al was doorlopen. Het project bestond daardoor niet alleen uit het opknappen en digitaliseren van de films en uit het opnieuw doen van allerlei metingen, maar daaraan voorafgaand ook uit het oplossen van dit bureaucratische probleem.
Gregg Spriggs is de drijvende kracht hierachter. Hij ontdekte verschillen tussen de fallout die hij berekende en de gemeten fallout van kernproeven. Zijn conclusie was dat de data waarmee hij moest rekenen niet klopten. Deze data waren afgeleid uit de bewuste films, die inmiddels in archieven waren verdwenen. Toen hij opnieuw ging rekenen op grond van data die hij zelf destilleerde uit digitaal gescande films klopte alles wel.
Zestig films
Er zijn verschillende versies van Sprigg's verhaal. Er is een interview door nieuwssite The Verge en er is een bijbehorende video op Facebook, die helaas niet op YouTube staat. (De uitleg in deze video stelt helaas niet helemaal tevreden. Spriggs vertelt dat op zeker moment de schokgolf zich losmaakt van de vuurbal maar niet hoe hij die schokgolf dan nog kan meten of hoe dit zijn nieuwe data beïnvloedt.)
Ook is er onderstaande video van Spriggs' werkgever, het wapenlab Lawrence Livermore, met onder andere beelden van de schrikbarende staat waarin sommige films werden teruggevonden. Het betreft een 'playlist'; na deze video volgen de zestig films van kernproeven. De laatste zijn via deze link direct te bekijken.
Tekst: Herbert Blankesteijn
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.