Een apparaat dat de adem analyseert op vijf chemische stoffen kan op basis daarvan met redelijke zekerheid vaststellen of iemand maag of slokdarmkanker heeft. Een toekomstige simpele ademtest kan bij veel patiënten de ingrijpende endoscopie vervangen. Dit maakt een eerdere diagnose mogelijk en biedt betere vooruitzichten voor patiënten.
Onderzoekers van Imperial College London presenteerden hun resultaten gisteren op het European Cancer Congress 2017 in de RAI in Amsterdam. Het team verzamelde ademmonsters van 335 proefpersonen in verschillende Engelse ziekenhuizen. Van 163 mensen was bekend dat ze maag- of slokdarmkanker hadden; de 172 anderen hadden een endoscopie ondergaan waarbij geen kanker was vastgesteld.
Alle ademmonsters gingen door een analyseapparaat dat werkt op basis van selected-ion flow-tube mass spectrometry. Dit is een gevoelige methode om zeer kleine hoeveelheden van gassen te meten in het ademmengsel. De onderzoekers bepaalden de concentratie van de vijf chemische stoffen in het ademmonster en vergeleken die met de chemische vingerafdruk van de genoemde kanker.
Uit de resultaten bleek dat de test voor 85 % accuraat was, met een sensitiviteit (mensen met kanker herkennen) van 80 % en een specificiteit (mensen zonder kanker aanwijzen) van 81 %. ‘We hebben beide kankersoorten samen onderzocht, omdat ze dezelfde symptomen hebben en zich op biologisch niveau hetzelfde gedragen’, aldus hoofdonderzoeker dr. Sheraz Markar van Imperial College London.
Stoffen ruiken
Het slimme van zo’n ademtest is dat hij de stoffen kan ‘ruiken’ die kankercellen afscheiden. ‘Kankercellen produceren een ander mengsel van chemische stoffen dan gezonde cellen’, zegt Markar. ‘Wij laten zien dat we met een ademtest deze verschillen kunnen aantonen en zo de mensen die waarschijnlijk maag- of slokdarmkanker hebben kunnen onderscheiden van de mensen die hem waarschijnlijk niet hebben. Maar we moeten deze resultaten nog wel valideren in een grotere groep patiënten, voordat deze test in ziekenhuizen kan worden gebruikt.’
Met een slang de darm in
Tot nu toe was een endoscopie de enige manier om kanker vast te stellen. Daarbij gaat de arts met een slang, met daarop een lampje en een camera, de slokdarm in. Deze methode is tijdrovend en duur, en ook niet zonder risico op complicaties. Markar: ‘Een ademtest zou door de huisarts gebruikt kunnen worden als een niet-invasieve test om het aantal onnodige endoscopieonderzoeken terug te dringen. Dat zou op lange termijn zelfs kunnen leiden tot een vroegere diagnose, en dus een eerdere behandeling. We weten dat dit de prognose voor de patiënt verbetert.’
Handzaam apparaatje
Daarom is er interesse om bestaande spectrometrie-apparatuur te verkleinen tot een handzaam apparaatje, dat in klinieken of bij de huisarts gebruikt kan worden als een simpele ademtest; net zoals de politie automobilisten laat blazen om te kijken of ze niet te veel alcohol in hun bloed hebben (zie openingsfoto).
Eerder onderzoek wees uit dat afwijkende waarden van vijf stoffen in de adem samenhangen met maag- of slokdarmkanker: hetgaat om boterzuur, valeriaanzuur, capronzuur, butanal en decanal. Dit noemen de onderzoekers de ‘vingerafdruk’ van de ziekte. De adem is een complex van honderden verschillende volatile organic compounds, vluchtige organische stoffen.
Openingsfoto: agent in België laat een automobilist blazen.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.