Afgelopen vrijdag is de nieuwe grote zaal van Theater Zuidplein in Rotterdam gepresenteerd. Het ontwerp van de wand is algoritmisch tot stand gekomen en heeft volgens de makers een optimale akoestiek.
Het architectenteam van Studio RAP uit Rotterdam koos ervoor de wanden van de zaal als één geheel te ontwerpen. 'Zo creëer je het effect dat de toeschouwer als het ware wordt omarmd door de zaal', zegt Wessel van Beerendonk, een van de architecten.
Unieke driehoeken
De achter- en zijwanden zijn ontworpen als één wand opgebouwd uit zesduizend driehoeken van ongeveer zestig centimeter groot, gemaakt van aluminium en allemaal een beetje anders. Het resultaat is een visueel spel van driehoekige vormen.
'Een hard materiaal als aluminium is niet het eerste waar je aan denkt bij een theaterzaal. Hierbij denk je eerder aan stoffen als fluweel, wat geluid kan absorberen', zegt Van Beerendonk. 'We hebben dit materiaal voornamelijk gekozen om esthetische redenen. Het spel van de vele driehoeken zorgt voor een verscheidenheid aan roodtinten.'
Digitaal geproduceerd
De zaal is compleet digitaal ontworpen en ook digitaal geproduceerd. Dat wil zeggen dat de digitale 3D-ontwerpen direct zijn gebruikt om de computergestuurde freesmachine aan te sturen. De methode zorgt ervoor dat de aluminium driehoeken precies op elkaar aansluiten, een zogeheten nulmillimetertolerantie. 'Als een muur van beton van deze orde van grootte wordt gestort, dan kan de uiteindelijke afmeting wel een aantal centimeter afwijken', legt Van Beerendonk uit. 'Het was een grote uitdaging in dit project om deze nulmillimetertolerantie te bereiken.'
Alle driehoeken zijn uit aluminium platen gefreesd. Het aan elkaar bevestigen van de driehoeken doet denken aan het zelf in elkaar zetten van een papieren model. Iedere driehoek heeft omgevouwen randen die precies op de omvouwranden van de buren aansluiten. Met popnagels, een variant van een klinknagel, zijn de omgevouwen randen aan elkaar bevestigd.
Weerkaatsing
De architecten gebruikten een algoritme om de zaal te ontwerpen. 'Wij voerden de ontwerpregels in, zoals de afmetingen van de wand, de toegangswegen, de zichtlijnen en het gebruik van driehoeken in het ontwerp', licht Van Beerendonk toe. Het algoritme maakte vervolgens het macro-ontwerp.
Ingenieurs van bureau Arup hebben met akoestische en constructieve berekeningen het ontwerp van de wand akoestisch geoptimaliseerd. Dit deden ze door onder andere de vormen van de driehoeken aan te passen. Vlakke driehoeken zorgen voor een zuivere weerkaatsing van het geluid en gevouwen driehoeken veroorzaken een diffuse weerkaatsing. Met de berekeningen kon uiteindelijk bepaald worden wat de exacte vorm van iedere driehoek moest zijn voor de beste weerkaatsing.
Nieuwe theaterseizoen
Na de presentatie van de zaal, wordt deze nu klaargemaakt voor gebruik. Binnenkort hoopt het theater proefvoorstellingen te kunnen houden. Op 16 september staat voorlopig de eerste officiële voorstelling gepland, met de opening van het nieuwe theaterseizoen.
Foto's: Pim Top
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.
