Door robotisering en vergaande automatisering zullen de komende vier jaar miljoenen banen verdwijnen. In andere sectoren komen er echter veel meer banen bij, waardoor de werkgelegenheid netto toeneemt. Dat blijkt uit het nieuwste rapport van het World Economic Forum.
75 miljoen banen verdwijnen de komende jaren: datatypisten en winkelmedewerkers zullen nauwelijks nog bestaan. Maar er komen 133 miljoen banen bij, in de data-analyse, de marketing en de social-mediawereld. Een rooskleurig toekomstbeeld dus voor de werkende mens.
Toch waarschuwt het World Economic Forum (WEF) in hun The Future of Jobs Report. Om ervoor te zorgen dat de nieuwe werklozen weer aan de slag kunnen, moeten regeringen, werkgevers en werknemers samenwerken. Omscholing is essentieel en moet snel gebeuren, want deze verandering gaat binnen afzienbare tijd plaatsvinden. Ook in industrieën waar niet direct veel werk zal verdwijnen, is bijscholing belangrijk, want de benodigde vaardigheden zullen in elke sector veranderen.
Tips voor de nabije toekomst
Het is niet het eerste rapport dat iets probeert te zeggen over robotisering. Consuntancybedrijf PWC kwam bijvoorbeeld met soortgelijke conclusies. Maar het WEF-rapport baseert zich op de visie van werkgevers en niet op trendvoorspellingen. Bovendien kijkt het naar de korte termijn, terwijl andere onderzoeken veel verder kijken, waardoor de voorspelling onzekerder wordt.
Het WEF geeft werknemers, regeringen en werkgevers een aantal tips om de overgang in de nabije toekomst goed te laten verlopen:
- Industrieën moeten samenwerken. Ongeveer de helft van alle werknemers moet worden omgeschoold om in de toekomst nuttig te blijven. Dat kost per bedrijf een boel geld, waardoor bedrijven er nu vaak niet aan beginnen; alleen de talenten krijgen schoolgeld. Maar als de bedrijven de handen ineenslaan en grote bijscholingsprojecten starten, kunnen die wel efficiënt worden. Dat vereist echter samenwerking buiten het eigen vakgebied.
- Bedrijven moeten helder maken hoe ze gaan veranderen. Zo'n 30 % van de grote bedrijven gaf in de vragenlijst aan de komende jaren met robotisering te willen beginnen. Voor je dat doet, is het noodzakelijk om duidelijk te maken wat die robotisering gaat inhouden, welke banen en vaardigheden overbodig worden, en hoe je je werknemers erop kunt voorbereiden.
- Overheden moeten de infrastructuur voor omscholing en werkloosheid versterken. Betere sociale vangnetten zijn essentieel, alsmede meer overheidssubsidie voor bij- of omscholing, en meer geld voor job centres (zoals het UWV), die werknemers coachen bij het bewegen naar een nieuwe functie.
- Overheid, bedrijfsleven en investeerders moeten samen de juiste soort banengroei stimuleren. Dat er meer programmeurs, datawetenschappers en andere technici nodig zijn bij de groene, digitale en industriële revoluties is bekend. Maar ook de meer 'menselijke' kant van werk zal belangrijker worden. In die sector kunnen veel nieuwe banen ontstaan voor mensen die misschien minder met techniek hebben. Maar dan moeten alle partijen elkaar wel in die richting sturen. Want die banen zullen belangrijk zijn in een steeds minder menselijke maatschappij.
- Er moet universele taal komen over benodigde vaardigheden. Als de wensen en eisen voor een baan steeds sneller veranderen, wordt een diploma van een universiteit, hogeschool of mbo steeds minder (lang) relevant. Om toch te kunnen peilen of iemand geschikt is, zal er een nieuw systeem moeten komen waarin iemands vaardigheden duidelijk zijn. Ook moet er universeel jargon komen waarin de vaardigheden overal dezelfde naam hebben.
De tips van het WEF laten zien hoe veel werk er de komende vijf jaar aan de winkel is. Alle neuzen zullen snel dezelfde kant op moeten gaan staan, anders kan de robotisering weleens een boel werklozen gaan opleveren.
Beeld: Mixabest
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.