Een bellenscherm is in staat om plastic uit de rivier weg te vangen, zo bleek bij een proef in de IJssel bij Kampen. Sinaasappelen met een vlaggetje werden gebruikt als testobject.
Het bellenscherm dat de afgelopen twee weken in de IJssel borrelde, bestaat uit een buis met gaatjes die op de bodem van de rivier is verankerd. Daar wordt vervolgens lucht door geblazen. ‘De belletjes vormen een barrière voor het meedrijvende plastic, en door het scherm schuin neer te leggen duwt de stroming van de rivier het plastic naar de kant’, vertelt Francis Zoet, Chief Technology Officer van Great Bubble Barrier, de start-up die de proef uitvoerde.
Sinaasappels
Om inzicht te krijgen in factoren als stroomsnelheid van de rivier, golfhoogte, wind en het passeren van schepen werden sinaasappels voorzien van een vlaggetje gebruikt als testobject, steeds in batches van zo’n twintig stuks. ‘Zo’n sinaasappel is even zwaar als water, en gedraagt zich min of meer hetzelfde als stukken plastic.’
Gedurende alle tests leidde het scherm zo’n 80 % van de sinaasappels naar de kant. ‘Die 80 % komt heel goed overeen met wat we eerder vonden bij laboratoriumproeven met plastic in een watergoot van Deltares.’
Rondcirkelen
Wat stroomsnelheid, wind en dergelijke doen met de effectiviteit van het scherm moet blijken uit analyse van de metingen. Dat geldt ook voor de intensiteit van het scherm. ‘Heb je te weinig bellen, dan is dat niet goed, want dan vormen ze geen barrière, maar te veel is ook niet goed, want dan ontstaat in het water een kringstroom waardoor het plastic alleen maar in het water rondcirkelt.’
Great Bubble Barrier ziet het bellenscherm als een van de manieren om de plasticstroom naar de oceanen te verminderen. ‘Via die rivieren komt 80 % van het plastic afval in zee, dus het levert veel op als je het daar kunt tegenhouden.’ Het gebruik van netten of een andere vorm van barrière ligt dan voor de hand, ‘maar in de meeste rivieren kan dat niet vanwege de vrije doorvaart van schepen. Die hebben van een bellenscherm geen last.’
Boeggolf
De proef in de IJssel bij Kampen was de eerste in een rivier. Uiteraard werd er ook tijdens de test ook de nodige hoeveelheid plastic uit de rivier gehaald. ‘Bij het verzamelen en uit het water halen van het plastic blijkt dat we meer rekening moeten houden met de uitwerking van de boeggolf van passerende schepen. Daar hadden we nu best last van.’
Het uiteindelijke scherm dat Zoet voor ogen staat heeft een V-vorm met de punt stroomopwaarts gericht waarbij het plastic naar de beide oevers van de rivier wordt geleid. ‘Bij de proef in de IJssel ging ons scherm tot de helft van de rivier, maar dat maakt voor de waarde van onze metingen niet uit.’
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.