Eureka

Vrouwen van boven de vijftig kunnen tweejaarlijks hun borsten laten screenen op borstkanker. ­Tussen de tests in zijn ze aangewezen op zelfonderzoek. Maar het is lastig om zelf knobbeltjes te ontdekken. Het Poolse Braster springt in het gat tussen zelfcontrole en medische inspectietechnieken met een gelijknamig apparaat voor thuisonderzoek.

‘Zeker in het beginstadium zijn knobbeltjes vrijwel niet waar te nemen’, zegt Michał Biernat, manager productontwikkeling bij Braster. En dat is gevaarlijk. ‘Hoe sneller je erbij bent, hoe groter je overlevingskans.’

De komvormige Braster, onlangs in Polen op de markt gebracht, moet maandelijks tegen de borsten worden gedrukt om een warmtebeeld van het weefsel te ­maken. De gedachte hierachter: een ­tumor, hoe klein ook, produceert meer warmte dan gezond weefsel. Door een archief van warmtebeelden op te bouwen en elke nieuwe opname daarmee
te vergelijken, zijn verschillen in de warmteproductie door de tijd heen vast te stellen. Het speur- en interpretatiewerk wordt in eerste instantie overge­laten aan zelflerende algoritmes.

Zodra die een ‘niet-pluis-gevoel’ hebben, volgt het ­advies om naar de huisarts te gaan. Een mammografie moet dan uitsluitsel bieden. ‘Klinische onderzoeken tonen aan dat de algoritmes acht op de tien keer een juiste indicatie geven’, aldus Biernat. 


Vloeibare kristallen

De Braster is ontwikkeld door de Poolse wetenschappers dr. Jacek Stępień en ­dr. Henryk Jaremek, de Warsaw Military University of Technology en het Nederlandse industrieel ontwerpbureau Pezy Group. Die laatste partij maakte een consumentenproduct van het kernconcept: warmtebeelden maken met de vloeibare kristallen die ook in lcd-schermen zitten.

Bij de Braster zitten ze in een zwart folie, een soort scherm dat het komvormige apparaat afsluit en via drukcontact met de borst warmte opneemt. Variaties in de warmtestromen zorgen voor kleurenbeelden op het folie, die door een camera achter in het apparaat worden vast­gelegd. ‘De algoritmes, en eventueel de arts, duiden deze opnames.’

De kracht van het apparaat zit hem volgens Biernat ook in de koppeling met het internet. De algoritmes moeten in de toekomst data van over de hele wereld verzamelen. Dat maakt de interpretaties steeds nauwkeuriger. ‘Maar voorlopig voeden we ze met data uit grote klinische onderzoeken.’

Poolse artsen zijn volgens Biernat enthousiast. ‘Het archief van warmtebeelden geeft ze een heleboel informatie.’ De Braster komt vermoedelijk nog dit jaar op de Nederlandse markt.


Tekst: ir. Jeroen Akkermans

Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.