In een zandlaag in de ondergrond van Hoorn in Noord-Holland kan een miljard liter drinkwater tijdelijk worden opgeslagen. Daar blijft het van goede kwaliteit, blijkt uit de eerste proeven van drinkwaterbedrijf PWN.
Nederland moet zorgvuldiger omgaan met drinkwater, dat wordt steeds duidelijker. Hoewel we de laatste maanden weinig over droogte te klagen hebben gehad, is de trend dat de regen steeds minder gelijkmatig door de tijd naar beneden komt vallen. We krijgen dus vaker te maken met perioden van wateroverlast afgewisseld met perioden van droogte en/of extreme warmte.
Toch willen drinkwaterbedrijven onder alle omstandigheden in staat blijven drinkwater te leveren. Daarom experimenteren ze met de opslag van zoet water, bijvoorbeeld in de vorm van ‘zoetwaterbellen’ in de ondergrond.
Haalbaarheidsstudie
Eén van die drinkwaterbedrijven is PWN in Noord-Holland. Sinds 2018 doen de hydrologen van dit bedrijf een haalbaarheidsstudie naar de opslag van water in een zandlaag op een diepte van vijftig tot honderd meter, vlak bij het drinkwaterpompstation van Hoorn
Zand is poreus en doorlatend, zodat het water in de ruimten tussen de zandkorrels kan gaan zitten. In Hoorn ligt het witte zand onder enkele dikke, waterdichte kleilagen.
‘Een strategische voorraad is niet alleen handig bij droogte, maar ook bij andere onverwachte gebeurtenissen, zoals pieken in de watervraag, problemen bij de bron, het IJsselmeer, of onderhoud of uitval van de zuiveringsinstallatie’, vertelt Koen Zuurbier, strateeg bij PWN.
ASR
PWN heeft de mogelijkheden van het aanleggen en terugwinnen van een ondergrondse watervoorraad (Aquifer Storage & Recovery of ASR) de afgelopen jaren met steun van de provincie Noord-Holland en het Deltaprogramma Zoetwater en in samenspraak met betrokken gemeenten onderzocht. Met succes, is nu gebleken.
Chemische analyses tonen aan dat het weer opgepompte water van goede kwaliteit is, schrijft PWN op zijn website: reacties met de bodem en menging met het grondwater (dat van slechte kwaliteit is) zijn alleen opgetreden aan de randen van de ingebrachte zoetwaterbel, waarvandaan het water niet wordt teruggehaald.
Ook zijn er geen aanwijzingen voor het optreden van trillingen en was er in de proeven geen sprake van bodemdaling. Ook bij een grootschaliger zoetwaterbel wordt nauwelijks bodemdaling verwacht. De waarden zullen ver onder die van de natuurlijke bodemdaling in het gebied blijven, schrijft NH Nieuws in een nieuwsbericht.
Miljard liter
‘In 2020 hebben we een proefboring gezet, en in 2021 een testsysteem aangelegd. Dat bestaat uit één grondwaterput die zowel water kan infiltreren als onttrekken’, zegt Zuurbier.
Gegevens uit waarnemingsputten lieten zien waar de zoetwaterbel zich bevond en hoe groot deze was. Bij de proeven zijn afgelopen jaren meerdere keren ‘slechts’ enkele duizenden kubieke meters (dus enkele miljoenen liters) water omlaag en weer omhoog gepompt, maar uiteindelijk biedt het zandreservoir ruimte voor bijna een miljard liter water – daarmee kun je meer dan duizend 25-meter zwembaden vullen, of 400.000 klanten drie weken van drinkwater te voorzien.
De komende maanden zal PWN besluiten op welke manier het project zal worden voortgezet.
Openingsbeeld: De plek waar het water de ondergrond in wordt gebracht (in maart 2021). FOTO PWN
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.