Als de auto elektrisch wordt en zelfrijdend, kan het ontwerp van auto’s radicaal veranderen. Experts denken dat de vorm en functie van de wagen de komende decennia helemaal anders wordt. Mits de consument en industrie niet te conservatief zijn.
De auto-industrie verandert snel. Alle automerken kondigden afgelopen jaren aan dat toekomstige modellen volledig elektrisch zullen zijn. En luxere wagens zijn nu al gedeeltelijk zelfrijdend. Maar terwijl de aansturing grote veranderingen doormaakt, blijft de buitenkant hetzelfde. Het design van auto's is al decennia min of meer hetzelfde. Dat gaat nu echter veranderen: zijn elektrisch en autonoom eenmaal gemeengoed, dan is het ontwerp van de auto plotseling niet meer gebonden aan de functionaliteit.
Als auto’s straks allemaal elektromotoren hebben, kunnen onderdelen bijvoorbeeld elektrisch in plaats van mechanisch aan worden gestuurd. Daardoor is er bijvoorbeeld geen rigide buizenstructuur meer nodig in de wagen. De stuurkolom heb je bijvoorbeeld niet meer nodig om de auto aan te sturen, want het stuur staat via elektronica in verbinding met de wielen. Dat geeft veel meer ontwerpvrijheid: in theorie kan de hele vorm van de auto op de schop.
Doordat gedeeltelijk autonoom rijden steeds dichterbij komt, moet het interieur van de auto in de toekomst ook anders worden. Geschikt voor comfortabel rijden én voor relaxen op het moment dat de auto zelf rijdt. Hoewel de techniek nog lang niet ver genoeg is voor volledig autonoom rijden, kunnen auto’s nu al veel van het rijwerk op de snelweg overnemen. De elektrische Tesla's doen het bijvoorbeeld met hun Autopilot.
Praten met je kinderen
Als die techniek binnenkort volwassen is zullen bestuurders op de snelweg weinig te doen hebben. Het ontwerp van de auto kan helpen om je bewegingsvrijheid in de auto te vergroten. Renault werkt bijvoorbeeld aan een auto met draaistoelen: op het moment dat de auto zelf rijdt draai je je om en kun je praten met je kinderen op de achterbank, of vergaderen met klanten.
Nieuwe techniek geeft auto-ontwerpers plotseling veel meer vrijheid, denkt Elmer van Grondelle, auto-ontwerper en expert op het gebied van advanced automotive design aan de TU Delft. ‘Veel auto-onderdelen zijn niet meer nodig. De grille aan de voorkant van (duurdere) auto’s bijvoorbeeld; je hoeft immers geen lucht meer in de motor te zuigen. Grappig genoeg hield Tesla lange tijd toch vast aan de grille; het paste bij het imago van een dure, luxe auto.’
Nu begint het design mondjesmaat te veranderen. Maar als zelfs Tesla, een nieuwkomer op de automarkt, al lange tijd vasthoudt aan nutteloze, maar vertrouwde ontwerpelementen, dan zal het de klassieke merken als BMW, Mercedes of Audi wel nog langer kosten. Van Grondelle: ‘De auto’s van die merken hebben een heel specifiek uiterlijk. Denk aan de gebogen voorkant van een BMW. Aanvankelijk ontstond die voorkant door de eisen die de krachtige motor aan het ontwerp stelde. Door de komst van elektrisch rijden zal dat uiterlijk niet meer nodig zijn, maar BMW wil vasthouden aan zijn iconische vormen. Daardoor kan het lang duren voor er echt nieuwe ontwerpen op de markt verschijnen.’
Op de grootste techniekbeurs ter wereld CES, die momenteel plaatsvindt, lijkt de revolutie in ieder geval nog niet ontketend. Verschillende merken kondigen daar deze week hun nieuwe elektrische auto's aan. Maar qua uiterlijk lijkt er weinig te veranderen. Zelfs merken die niet een karakteristiek ontwerpprofiel hebben, zoals Kia, spelen op safe.
Dashboard verandert wel
Van binnen is er wel al een grote verandering bezig in de auto. De fysieke knoppen verdwijnen van het dashboard en worden vervangen door een scherm. Een ingrijpende verandering, maar één die onvermijdelijk is geworden: een auto heeft tegenwoordig simpelweg teveel opties om ze allemaal een aparte knop te geven. Dat die schermen het rijden onveiliger maken doordat ze, net als mobiele telefoons, voor afleiding zorgen, nemen de fabrikanten voor lief.
Of de rest van het auto-ontwerp binnenkort net zo ingrijpend zal veranderen als het dashboard? Van Grondelle: ‘Je wilt ook niet te vooruitstrevend zijn. Dan snappen mensen de wagen niet en flopt een ontwerp hopeloos.’ Het is dus aan de designers om het midden te vinden tussen de nieuwe mogelijkheden en de oude vertrouwde smaak van de consument. Die tegengestelde krachten bepalen uiteindelijk hoe de auto van de toekomst er uit komt te zien.
Het volledig verhaal over autodesign van de toekomst lezen
Wil je het volledige verhaal over autodesign van de toekomst uit het januarinummer van De Ingenieur lezen? Koop dan de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25% - een digitaal jaarabonnement van 12 nummers voor € 69,-.
Openingsbeeld: De Renault Symbioz heeft draaistoelen, zodat de bestuurder om kan draaien als de auto autonoom rijdt. Credit: Renault
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.