De volgende generatie slimme woningen moet zich aanpassen aan de bewoner: empathisch zijn. Eindhovense PDEng’s ontwerpen drie living labs met dit concept. Het startschot klonk afgelopen week op een mini-symposium ‘Het nieuwe wonen’.
Een slimme wandelstok die blijft storen bij aan avondje voetbal op tv. Een slimme beeldtelefoon met vier identieke bedieningsknoppen. En een slim nachtlampje dat elke avond aangaat ook al heb je migraine. Slimme technologie mag slim heten, de gebruiker wordt er niet altijd gelukkiger van, merkt hoogleraar Smart Architectural Technologie Masi Mohammadi (TU/e).
En dat leidt tot haast hilarische ‘oplossingen’: pal naast de beeldtelefoon is een handleiding op posterformaat geplakt. De buurjongen komt de slimme wandelstok ophalen voor een blokje om in ruil voor een pilsje. En het nachtlampje wordt afgeplakt.
Woongenot
‘Er moet echt beter worden onderzocht hoe slimme technologie in de praktijk uitpakt’, benadrukt Mohammadi. Want zorgtechnologie is absoluut nodig met de vergrijzing. Er zullen simpelweg niet genoeg jonge mensen zijn om iedereen bij de hand te nemen. Daarom stuurt Mohammadi nu drie van haar onderzoekers, PDEng’s, het veld in. Ze gaan elk twee jaar lang bij een zorginstelling meedenken over slimme technologie die kan bijdragen aan woongenot en gemak. En wanneer die is geïnstalleerd, zal de dagelijkse praktijk het nut moeten bewijzen.
Het gaat Mohammadi nadrukkelijk niet om introductie van zoveel mogelijk apps en apparaatjes. De empathie moet ook schuilen in een slim ontwerp. Een eigen unieke kamerdeur bijvoorbeeld in die lange gang van het zorgcentrum zodat iedereen eenvoudig zijn eigen stek terugvindt.
PDEng Leonie van Buuren is al gestart met haar onderzoek bij Regionale Stichting Zorgcentra De Kempen. ‘Ik begon met logeren om de wensen van de gebruikers echt goed te leren kennen. Je merkt dat soms juist low-tech mooie oplossingen biedt. Bij een van de zorgcentra kunnen de demente bewoners rond een binnentuin wandelen. Er is een vluchtdeur maar omdat de hele glaswand inclusief de deur is beplakt met een ‘stenen’ lage muur merken bewoners die niet op. Maar mocht het mis gaan dan zorgt een elektronisch polsbandje voor alarm.’
Eetbare wand
Ook de ‘eetbare wand’ zal waarschijnlijk worden getest. Dat is een cirkel van plantenbakken tegen de muur, bevestigd op een ketting. Door aan een hendel te draaien, kunnen bewoners planten naar beneden laten komen om aardbeien te plukken of te tuinieren. Een stimulans om ouderen actief te houden. ‘De afstandsbediening is ooit bedacht om ouderen rust te geven’, vertelt gepensioneerd gerontoloog Ria Wijnen. ‘Nu zien we juist domotica om ouderen aan te moedigen te bewegen.’
De drie nieuwe Living Labs hebben verschillende doelen en doelgroepen. Van Buuren richt zich op future friendly nieuwbouw. Collega Marije Kortekaas helpt woonstichting Domus slim te renoveren. En Joyce Fisscher adviseert zorginstelling St. Jozefoord dat een sterke verschuiving ziet naar bewoners met zwaardere zorgvraag. Leidraad bij de keuze voor slimme technologie is een inventarisatie van domotica van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Daar bekleedt Mohammadi de KIVI Chair Architecture in Health. Van Buuren: ‘Maar telkens inventariseren we per ruimte de wensen van bewoners en zoeken naar de meest empatische oplossing.’
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.