Draagbare apparaatjes die meten hoe goed mensen bewegen, zoals de Fitbit, kunnen helpen bij het voorspellen en volgen van een griepgolf. Dat laat nieuw onderzoek in de Verenigde Staten zien. De twee grootheden die griep kunnen verraden zijn een verhoogde hartslag in rust en de slaapduur.
Het onderzoek staat beschreven in een artikel in het gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet, dat gisteren verscheen.
Apparaatje om de pols
Mensen die een Fitbit om hun pols hebben — of een vergelijkbaar apparaatje van een ander merk — doen dat meestal om bij te houden hoe goed (of slecht) ze bewegen. Zo’n Fitbit lijkt op een digitaal horloge, maar heeft allerlei sensoren aan boord die zaken meten als het aantal stappen dat iemand zet, de hartslag, de slaapkwaliteit, en het aantal traptreden dat hij of zij op een dag beklimt.
Hartslag
Toen deze apparaatjes populair werden, kwamen wetenschappers op het idee dat ze misschien ook kunnen helpen bij het voorspellen van besmettelijke ziekten zoals griep (influenza). Immers, de hartslag van iemand in rust loopt op wanneer die persoon een ziekte onder de leden heeft. En laat hartslag nu juist prima worden gemeten door draagbare apparaten zoals smartwatches en fitnesstrackers.
Het idee is dat veel mensen hun Fitbit de hele dag dragen. Het ding verzamelt dus continu gegevens, waaronder de hartslag. Uit die data volgt wat gemiddeld iemands normale hartslag in rust is. Wanneer de hartslag in rust op een bepaald moment dan (significant) afwijkt van het gemiddelde, dan kan er sprake zijn van een aankomend griepje.
Griepgolf
Nu zegt dit bij één enkele persoon nog niet zoveel, maar als de data van duizenden mensen in een gebied worden gecombineerd, dan kan een griepgolf in beeld komen. En hoe eerder medische instanties in een land of gebied zo’n griepgolf in het vizier hebben, hoe beter, want dan kunnen ze maatregelen nemen om hem in te dammen (zorgen dat mensen thuisblijven, extra handen wassen, griepprikken uitdelen).
Daarbij zijn de artsen en overheidsinstanties nu vaak nog aangewezen op patiënten die zich met een griep melden bij hun huisarts. Maar op het moment dat grote aantallen mensen dit doen, is de griepgolf vaak al verder gevorderd. Het zou beter zijn om de griepgolf in een vroeg stadium te herkennen.
47.249 Fitbit-gebruikers
Om te kijken of Fitbits daarin een rol kunnen spelen, namen onderzoekers van het Scripps Research Translational Institute in de VS de geanonimiseerde data van 47.249 Fitbit-gebruikers in dat land, uit de periode maart 2016 tot maart 2018. Daaruit haalden ze de weken waarin deze mensen een verhoogde hartslag in rust hadden of waarin ze een afwijkende nachtrust hadden.
Deze gegevens werden vervolgens vergeleken met de wekelijkse meldingen van griepachtige verschijnselen van de Amerikaanse Centers for Disease Control (CDC). Dit zijn de instanties die de officiële griepstatistieken bijhouden. Hieruit bleek dat de betrouwbaarheid van het realtime voorspellen van een griepgolf omhoog gaat als de data van de Fitbits wordt meegenomen.
In de toekomst kunnen we de griepcijfers dagelijks in plaats van wekelijks leveren
Het is de eerste keer dat fitnesstrackers en slaapgegevens zijn gebruikt om griep, of een andere besmettelijke ziekte, in real-time te voorspellen. De onderzoekers denken dat ze hun methode met grotere hoeveelheden gegevens ook kunnen toepassen op kleinere gebieden, zoals districts- of stadsniveau.
Verbeteringen
Er zijn meer verbeteringen denkbaar. ‘We laten hier zien hoe je met draagbare apparaatjes het monitoren van griep kunt verbeteren ten dienste van de volksgezondheid’, zegt hoofdonderzoeker Jennifer Radin van het Scripps Research Translational Institute in een persbericht van The Lancet. ‘In de toekomst, als deze apparaten nog beter worden, zullen we de hele dag door toegang hebben tot realtime gegevens. We verwachten dan de griepcijfers dagelijks in plaats van wekelijks te kunnen leveren.’
Perfect is het allemaal nog niet, geven de onderzoekers zelf ook toe. Ze hadden bijvoorbeeld te weinig data om te kunnen corrigeren voor het feit dat de fitheid van mensen in het ene seizoen minder is dan in het andere. Ook zou een verhoogde hartslag in rust veroorzaakt kunnen worden door stress, of een heel andere infectie dan influenza.
En ten slotte blijkt uit eerdere studies dat apparaatjes iemands nachtrust nog niet erg precies meten. ‘De nauwkeurigheid zal blijven verbeteren naarmate de technologie zich ontwikkelt’, schrijven ze.
Openingsfoto: een Fitbit Versa, een apparaatje dat fungeert als stappenteller, maar ook onder meer hartslag meet en slaapgedrag. Foto ellywa / CC BY-SA 4.0.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.