Gasexplosie in Den Haag legt probleem met gietijzeren leiding bloot

Een gasexplosie in Den Haag, afgelopen januari, kwam door gescheurde grijze gietijzeren leidingen. De netbeheerders moeten die zo snel mogelijk vervangen, vindt het Staatstoezicht op de Mijnen.

Grijs gietijzer is een sterk maar onbuigzaam materiaal voor gasleidingen. Door lokale verzakking van de ondergrond of werkzaamheden rond de leidingen scheurde het gietijzer en konden er lekken ontstaan die uiteindelijk tot de explosie leidden. Het rapport van SODM zegt: 'De breuk in de leiding is ontstaan door uitwendige krachten op de leiding'.

Dat gietijzeren gasleidingen voor problemen kunnen zorgen is niet nieuw. In 2002 en 2008 werden er al aanbevelingen gedaan om het gietijzer extra te controleren en waar nodig te vervangen. De netbeheerders, die verantwoordelijk zijn voor gasleidingen, reageerden positief op deze aanbevelingen.
 

Zo ontstaat een scheur in een gasleiding door verzakkingen.


Toch ging het begin dit jaar weer mis. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) deed onderzoek en concludeerde dat netbeheerder Stedin 'deed wat het moest doen'. Wel raadt de toezichthouder Stedin aan om voortaan de vervangingscriteria van het Staatstoezicht te volgen en niet de eigen regels.

 

Meeliften op projecten van anderen

Dat gebeurde namelijk niet: eerder sprak SodM af dat netbeheerders leidingen die hoge prioriteit hadden als eerst gesaneerd dienen te worden. Verder waren netbeheerders vrij om de volgorde te bepalen. 'Tot 2017 had Stedin alle grijze gietijzeren leidingen met hoge prioriteit moeten vervangen', vertelt de woordvoerder van het SodM. Uit het rapport blijkt dat Stedin meerdere keren meeliftte op projecten van anderen. Het bedrijf wachtte bijvoorbeeld op werkzaamheden aan de straat rond een leiding, en verving dan leidingen. Het gaf geen voorrang aan de leidingen die prioriteit hadden.

Toch heeft Stedin voor de Jan van der Heijdenstraat in Den Haag niets fout gedaan. De leiding daar had lage prioriteit en hoefde dus niet voor 2017 vervangen te worden. De leiding was weliswaar bros, maar de bodem is niet zuur of sterk zakkend. Hoe een leiding met lage prioriteit toch kon scheuren is onduidelijk. Wel is duidelijk dat de leiding in 2012 en 2017 ook al lek was, en toen gerepareerd.

In 2035 grijs gietijzer weg

SodM raadt alle netbeheerders aan om grijze gietijzeren leidingen jaarlijks te controleren en zo snel mogelijk te vervangen. Volgens de planning zou in 2035 dan al het grijze gietijzer weg zijn; op dit moment ligt er nog 3830 kilometer van dit soort leidingen door het land.

Wie gaat opdraaien voor de kosten van extra controle en vervanging is volgens het SodM nog niet afgesproken.

Beeld: gescheurde gasleiding uit 2008. Credit: OVV

Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.