Beeldbuis

De Londense metro, of Underground, of Tube, is een bijzonder bouwkundig project. De leeftijd van het systeem is uitzonderlijk – sommige stations zijn al anderhalve eeuw in gebruik. Grote stations als St. Pancras hebben meerdere lagen met tunnels over elkaar heen. Maar zo’n groot en complex systeem heeft een goede representatie nodig om het bruikbaar te maken in de praktijk, en daar gaat deze Beeldbuis over.

Harry Beck (eigenlijk Henry Beck) bedacht de eerste versie in 1931. Beck was een elektrotechnicus, en schetste de eerste versie als een elektrisch circuit. Het belangrijkste verschil met de voorgaande kaarten was dat hij geen oog heeft voor de bovengrondse geografie. Het is dus eigenlijk geen kaart, maar een diagram. De historie en het ontstaan van de kaart worden mooi uiteengezet in een documentaire van de BBC uit 1986 – de video hier bovenaan. Als je geen geduld hebt voor ouderwetse televisie staat hier een ingedampte versie van TED.

Inmiddels zijn we ruim dertig jaar verder, en Becks kaart wordt nog steeds gebruikt, hetzij geüpdatet. Het is ook een voorbeeld geworden voor vele andere metrokaarten, zoals die van Tokyo en Moskou. Ook Rotterdam heeft een mooie Beck-kaart inmiddels. Het probleem van geografie is in Londen ook aangepakt. Het kwam af en toe voor dat sommige nabijgelegen stations op de kaart niet bij elkaar in de buurt stonden. Er tussen reizen met de metro, met alle roltrappen en dergelijke erbij, kon dan met de metro veel langer duren dan te voet. Gelukkig is er nu ook een kaart met loopafstanden (pdf-bestand) waardoor je in ieder geval voor de stations op dezelfde lijn een goede afweging kan maken.

De grote vraag is alleen: waarom is dit type kaart in New York niet aangeslagen? Het antwoord: dat is in de jaren zeventig geprobeerd, maar na zeven jaar werd weer teruggegrepen op een geografisch nauwkeurige versie. Waarom hier wel, en in al die andere steden niet? Onderstaand filmpje probeert een verklaring te vinden. Een reden kan zijn dat het systeem simpelweg slecht ontworpen is, omdat het begonnen is met concurrerende bedrijven die hun eigen, weinig overlappende lijnen bouwden. Het is dan belangrijker om te weten waar je opstapt (geografisch) dan te weten waar je kunt overstappen. De hypothese dat Amerikanen gewoon minder goed zijn in abstract denken, of zelfs na zeven jaar niet kunnen omgaan met verandering, wordt helaas niet besproken…
 

Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.