Henk van Westenbrugge (Arnhem, 1947) had zich per mail zelf aangemeld voor deze rubriek. Hij sloeg zichzelf er normaliter niet mee op de borst, maar hij vond wel dat zijn technische hobby – het verzamelen, repareren en nabouwen van Märklin-speelgoedhijskranen tot 1950 – perfect paste in deze rubriek in zijn vakblad.
We troffen hem in zijn woning te Ulvenhout. Zijn sympathieke vrouw had chocoladetruffels en stroopwafels op tafel gezet en borduurde – dat is háár hobby – tijdens het gesprek.
Van Westenbrugge is gepensioneerd, hij is oud-eigenaar van Van Mechelen Lifting Gear.
Na een eerste kopje koffie ging het naar de werkplaats waar een klein hijskraantje uit het begin van de vorige eeuw en ‘een goederenloodsje’ stonden dat een lik verf kon gebruiken.
Hij vertelde dat hij regelmatig veilingen bezoekt waar hij vaak dezelfde mensen treft. Verzamelaars van speelgoedhijskranen van Märklin tot 1950 vormen een kleine groep, die vaak allemaal op hetzelfde topstuk azen.
Een keer had hij zich laten gaan en had hij 14 000 euro betaald voor een hijskraantje, maar het kwam ook voor dat hijskraantjes ver onder de prijs werden verhandeld. Hij verhaalde over die ene keer dat hij voor driehonderd euro een hijskraantje in perfecte staat had gekocht.
Terug in de huiskamer kwamen er twee miniatuurhijskraantjes ter tafel, waarmee we voor de lol een stroopwafel uit de koekjestrommel takelden.
We takelden voor de lol met een miniatuurhijskraantje een stroopwafel uit de koekjestrommel
Van Westenbrugge wees op de gebruikte materialen en zei dat ze stevig en slijtvast waren, heel anders dan het huidige speelgoed.
Hoe hij tot de hobby was gekomen, wist hij niet meer precies, maar feit was wel dat hijskranen hem zijn hele leven al hadden gefascineerd. ‘Al zo lang als ik hem ken’, zei mevrouw Van Westenbrugge.
Hij stond op en liet een kopie van een speelgoedcatalogus uit de jaren dertig zien waarin al zijn lievelingsspeelgoed stond. Twee exemplaren zijn volgens hem nooit echt in productie genomen, dus die bouwt hij nu zelf.
Hij lichtte toe waarom hij juist hijskranen tot 1950 spaart. ‘Dat is van voor de tijd van plastic en elektronica. En dan vraagt u zich nu waarschijnlijk af: waarom Märklin? Omdat ze bij Märklin speelgoed als ware kunststukjes beschouwen: mooi ontworpen, degelijk gemaakt en geïnspireerd op de werkelijkheid, maar toch met interpretatievrijheden. Ze fabriceerden duurzaam speelgoed dat menig jeugdperiode overleefde en van vader op zoon kon worden doorgegeven.’
Zijn vrouw zei dat er in de rest van de familie hoegenaamd geen interesse bestond voor de hobby van haar man. Van Westenbrugge: ‘Het allerergste is als zo’n verzameling uit elkaar valt na een sterfgeval. Dat zie je af en toe op een veiling gebeuren, dat de nabestaanden geen idee hebben.’
We keken naar zijn vrouw, die verzekerde dat dat in dit geval niet zou gaan gebeuren. Ze dachten aan een museum. In het Openbaar Vervoer Museum te Doetinchem stonden op het moment van schrijven 47 van zijn hijskraantjes tentoongesteld. Hij was er al twee keer gaan kijken. ‘Zaterdag gaan we weer.’
De rest van de hijskraantjes stond keurig op rij in twee kasten in de huiskamer. ‘Daar staan ze dan’, zei hij. ‘Ik kijk ernaar.’
Het is altijd goed om naast het dagelijkse beroepsmatige werk ook nog een of meerdere hobby's te hebben
Bij het afscheid van zijn bedrijf had hij een boek met kleurenfoto’s laten maken dat hij aan al zijn relaties en werknemers cadeau had gedaan: Een andere kijk op hijskranen, Märklin-speelgoedhijskranen tot 1950. Het stond er ook in het Engels en het Duits.
In het voorwoord schreef hij: ‘Het is altijd goed om naast het dagelijkse beroepsmatige werk ook nog een of meerdere hobby’s te hebben. Het verzet de zinnen, het ontspant en het geeft veel genoegen. Werk en hobby moeten dan wel verschillend zijn. In mijn geval ligt het echter dicht bij elkaar: hijskranen.’
Bij het afscheid kregen we het boek cadeau. In de auto hebben fotograaf Elmer en ik voor vertrek een half uur zwijgend gebladerd.
tekst Marcel van Roosmalen foto's Elmer van der Marel
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.