Ianus Keller

Columnist Ianus Keller over hoe dingen worden gemaakt en hoe weinig we daar van af weten.

‘Als je weet hoe het gemaakt wordt, dan hoef je het niet meer!’ Dat hoor ik wel eens als ik iemand iets te eten ­aanbied. En dan komen de verhalen, die waarschijnlijk ook de aanleiding waren voor de heerlijke afleveringen van de Keuringsdienst van Waarde, de horror van De Smaakpolitie en andere consumentenprogramma’s.

Misschien ben ik te zeer een optimist, maar bij de meeste afleveringen vind ik het nog wel meevallen. Ik ben vooral onder de indruk van het vernuft waarmee alles wordt ge­organiseerd en geproduceerd. Online video’s van robots die pannenkoeken sorteren of machines die melkpakken vullen, hebben een hypnotiserend effect op mij.

Bij Foxconn hingen ze zelfs vangnetten bij de gebouwen omdat er zoveel zelfmoorden waren door jongeren die uit het raam sprongen.

Maar ook mijn telefoon, auto en deurbel zijn door iets of ­iemand gemaakt op een manier waar we niet veel van ­weten. Ik kreeg mijn eerste inkijkje in hoe onze gadgets worden geproduceerd toen in 2008 op een online forum een bericht verscheen met foto’s van een enthousiast ­Chinees meisje in cleanroomkleding bij een productielijn van elektronica. Deze foto’s waren toevallig gevonden op
de net ­gekochte iPhone van een forumlid.

De joligheid van het Chinese meisje op de foto’s, dat al snel werd omgedoopt tot ‘iPhone Girl’, stond in schril contrast met ons beeld van elektronicaproducenten zoals Foxconn. Bij dat bedrijf hingen ze zelfs vangnetten bij de gebouwen omdat er zoveel zelfmoorden waren door jongeren die uit het raam sprongen. Daarom maakten veel forumbezoekers zich ook zorgen of het rebelse meisje op de foto mogelijk zou worden ontslagen.

Toen we mijn vaders volledige fotobibliotheek op de kaart ­bekeken, viel toch één punaise op, geprikt in het oosten van China.

Zo’n vijf jaar geleden kregen we thuis ook een klein kijkje achter het gordijn van de Wizard of Oz. Mijn vader had een nieuwe mobiel gekocht en toen legde ik hem vol trots uit dat hij nu kon opvragen op welke plek alle foto’s waren ­gemaakt. En dat je dus kon zien op welke plekken je ­allemaal bent geweest. Bescheiden vertelde mijn vader dat dit niet interessant zou zijn, omdat hij geen verre ­reizen meer maakt.

Maar toen we zijn volledige fotobibliotheek op de kaart ­bekeken, viel toch één punaise op, geprikt in het oosten van China. Inzoomend op de kaart kwamen we terecht bij een witgelakt industrieterrein in Hangzhou.

De foto zelf? Mijn vrouw aan de eettafel in ons huis, ­gemaakt op de dag dat ik de mobiel uitpakte en de camera probeerde. Blijkbaar waren de GPS-gegevens van de ­telefoon nog niet geüpdatet na de laatste fabriekscontrole en zo heb ik nu mijn eigen iPhone Girl.


Dr.ir. Ianus Keller doceert aan de TU Delft en werkt als onderzoeker en ontwerper bij For Inspiration Only.

Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.