De bemande ruimtevaart staat weer volop in de belangstelling. Verschillende landen willen naar de maan en de VS presenteerden vorig jaar zelfs een roadmap voor bemande reizen naar Mars. Maar bemande ruimtereizen zijn volkomen onzinnig, vindt Gustaaf Cornelis, filosoof en wetenschapsethicus aan de Vrije Universiteit Brussel. ‘Je mag geen mensen opofferen voor een project waarvan het nut onduidelijk is.’
Begrijp hem niet verkeerd, hij houdt van de ruimtevaart. Als peuter keek Gustaaf Cornelis in 1969 gefascineerd naar de eerste maanlanding. En het nut van satellieten en het wetenschappelijke onderzoek aan boord van het ISS staat buiten kijf. Maar waarom moeten er mensen naar Mars? Hij kan er met zijn hoofd werkelijk niet bij.
Waarom vindt u het zo’n slecht idee om mensen naar Mars te sturen?
‘Het sturen van sondes, landers en wagentjes – allemaal prima. Hoe de wetenschap eind 2014 een lander ter grootte van een wasmachine op een komeet neerzette, dat is echt indrukwekkend én nuttig. Maar dat krijgen we dus klaarblijkelijk allemaal voor elkaar met machines. Daarom vind ik de plannen voor bemande vluchten naar Mars een slecht idee. Zo’n reis gaat minimaal vijf maanden duren, enkele reis. Dat betekent dat een paar astronauten meer dan 150 tot 300 dagen zeer dicht op elkaar zitten. Dan gaan er sociaalpsychologische mechanismen spelen. Zo vertoont ieder mens territoriaal gedrag. En ieder mens heeft behoeften, zoals seksualiteit. Dat kun je niemand voor zo’n lange tijd ontzeggen.’
‘Zo’n bemande missie is puur een prestigeproject. Het geeft een paar grote landen een kick om als eerste hun vlag ergens te kunnen plaatsen. Maar als je er even over nadenkt, zijn er echt geen goede argumenten te verzinnen om mensen te sturen. Om monsters van de bodem te nemen? Dat kunnen robots ook – sterker nog, er staan daar nog een paar karretjes van eerdere missies. Om grondstoffen te delven? Serieus? We betalen ons al blauw op het vliegveld als onze bagage een kilo te zwaar is. Wat denk je dat het kost om een kilo erts van Mars naar de aarde te krijgen?’
In 2050 lopen er op aarde tien, elf miljard mensen rond. Het wordt hier wel erg vol. Zou kolonisatie van Mars niet handig zijn?
‘Om te beginnen zijn psychologen en sociologen het er helemaal niet over eens hoeveel mensen je bij elkaar kunt zetten. Maar oké, laten we even aannemen dat we een ander hemellichaam nodig hebben om een deel van de mensheid te huisvesten. Waarom dan niet de maan? Daar kunnen we komen, dat hebben we bewezen. De reis duurt een weekje. Akkoord, op de maan is geen water. Maar het water op Mars zit vol met zouten en het kost bakken met energie om daar drinkbaar water van te maken. Bovendien is bemande ruimtevaart een zeer riskante activiteit. Je moet wel een verdomd goede reden hebben om van mensen te vragen bovenop een gigantische vuurpijl te gaan zitten, om ze kortom hun leven te laten wagen. Die goede reden zie ik niet.’
Lees het hele interview met Cornelis in het februarinummer van De Ingenieur.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.