Op Mars heeft de rover Perseverance alle voorbereidingen getroffen om te kunnen beginnen aan zijn belangrijkste taak: het nemen van monsters uit het gesteente van de Marsbodem. Binnen enkele dagen kan de robot naar verwachting beginnen met de eerste boring.
Hij rijdt al een paar maanden over het Marsoppervlak, de verkenner Perseverance. Op 18 februari van dit jaar landde de rover succesvol op de rode planeet. In de afgelopen maanden hebben de ingenieurs van NASA allerhande tests uitgevoerd met de kar. Bestuurd door ingenieurs op aarde reed de robot kleine afstanden en stuurde haarscherpe beelden van zijn omgeving naar aarde.
Drone
Ook is uit de buik van Perseverance de kleine helikopter Ingenuity gekomen, de eerste drone die op een andere planeet heeft gevlogen. (Die heeft inmiddels negen vluchten gemaakt, de laatste eerder deze maand, en de tiende volgt een dezer dagen.)
Lichtgekleurde stenen
Vervolgens maakte Perseverance helemaal autonoom zijn eerste meters. Al verkennend heeft hij een locatie in de Jezero-krater opgezocht die vermoedelijk het meest interessante bodemmateriaal bevat. De eerste boring zal plaatsvinden in één van de vlakke, lichtgekleurde stenen, die te zien zijn op de foto hierboven (en die de onderzoekers vanwege hun gelijkenis ‘paver stones’ noemen, ‘straatstenen’). De Marsrover heeft een absolute primeur: nooit eerder werd op een andere planeet een bodemmonster genomen.
Langzame operatie
Dat boren wordt trouwens een behoedzame, langzame operatie. Zou een mens dat misschien in een paar minuten kunnen, de robot trekt er een dag of elf voor uit, meldt NASA. De commando’s voor de aansturing van alle instrumenten van het zogeheten Sampling and Caching System moeten immers van honderden miljoenen kilometers afstand komen, terwijl tegelijkertijd het gebruikte systeem extreem fijnzinnig is. Daar moet je voorzichtig mee omspringen.
Bekijk hier hoe het Sampling and Caching System vooraf werd getest op aarde:
Foto's
De boor-procedure gaat van start met het maken van foto's van de beoogde rots. Daaruit moet het beste precieze plekje volgen waar Perseverance zijn boortje in gaat zetten. Overigens zal een beetje verderop een identieke boring plaatsvinden, om de twee monsters met elkaar te kunnen vergelijken.
Voordat het daadwerkelijke monster wordt genomen, schuurt de robotarm eerst het bovenste laagje van de rots af. Het stof wordt weggeblazen en dan beginnen twee verschillende instrumenten de toplaag te analyseren, met behulp van laserlicht en met röntgenstraling. Deze analyse moet duidelijk maken uit welke mineralen en chemische stoffen het gesteente is opgebouwd.
Accu opladen
Als de analyse erop zit, gaat de rover in de pauzestand, om gedurende een sol (Marsdag) zoveel mogelijk zijn accu op te laden, zodat hij voldoende energie heeft om de boring te kunnen uitvoeren.
Na wat voorbereidende handelingen begint de daadwerkelijke boring. Perseverance boort een kern ter grootte van pakweg een krijtje uit de rots en deponeert dit cilindervormige monster in de ‘sample tube’, een ultraschoon metalen buisje. Het monster van de rots weegt tussen de 10 en 15 gram, verwachten de NASA-onderzoekers.
Hermetisch afgesloten
Na het maken van foto’s en het wegen van het monster, wordt dit buisje hermetisch afgesloten. Dan zit de eerste boring erop en weten de ingenieurs van NASA en JPL zeker of alles goed heeft gefunctioneerd.
De volgende keer dat het metalen buisje opengaat, zal als het goed is pas over een paar jaar, in een cleanroom op aarde zijn. Daar worden alle gesteentemonsters geanalyseerd door de beste apparaten, die te groot zijn om naar Mars te vervoeren.
In totaal zullen er meer dan dertig van dit soort boringen plaatsvinden, op verschillende locaties in de Jezero-krater. Pas in 2026 worden de bodemmonsters opgehaald, met een gezamenlijke missie van Europa en de Verenigde Staten.
Openingsfoto NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.