Scheepsbouwer Kongsberg werkt aan een containerschip dat autonoom en met elektrische motoren zijn werk gaat doen. Het nieuwe, schone schip maakt jaarlijks 40.000 vrachtwagenritten door dichtbevolkt gebied overbodig.
Het schip, de Yara Birkeland, wordt een niet al te groot containerschip dat een vaste verbinding moet gaan verzorgen tussen de kunstmestfabriek van opdrachtgever Yara in Porsgrunn en de nabijgelegen havens van Brevik en Larvik (net over de grens in Zweden). Daar kunnen schepen afmeren die de producten van Yara vervoeren naar afnemers waar ook ter wereld.
In 2018 wordt het schip als alles goed gaat opgeleverd, waarna het in 2019 vanaf de wal zal worden bestuurd. In 2020 moet het dan als eerste containerschip ter wereld volledige autonoom zijn tochtjes gaan maken.
Veerboten zullen dat al iets eerder kunnen, omdat die relatief korte, rechte stukken varen. Begin volgend jaar gaat aan de westkust van – alweer – Noorwegen een autonome veerboot varen op een traject van 2 km lang. In het begin zal er nog een persoon op de brug zitten om een oogje in het zeil te houden, maar uiteindelijk kan die ook weg.
Druk wegverkeer
Het transport van containers vol kunstmest van Yara naar genoemde havens gaat nu nog over de weg, met vrachtwagens. Dagelijks zijn er dat zo’n honderd en die mengen zich in het toch al behoorlijk drukke wegverkeer in dit voor Noorse begrippen dichtbevolkte gebied. (Zie de afbeelding hieronder voor de route.)
‘Met het nieuwe schip verplaatsen we dit transport van de weg naar de zee. Hiermee verlagen we de uitstoot van fijnstof, NOx en CO2, en verhogen we de veiligheid op de weg een beetje’, zegt de president en CEO van Yara, Svein Tore Holsether, in een persbericht.
Ontelbare fjorden
Dat dit project in Noorwegen loopt, is niet vreemd. In het langgerekte, bergachtige land liggen veel bestemmingen aan de kust. ‘We denken dat het zinvol is om die laatste vervoersstap – we noemen dat last-mile-vervoer – ook over water te doen’, zegt Ørnulf Jan Rødseth, onderzoeker bij SINTEF Ocean.
Sowieso loopt Noorwegen duidelijk voorop op het gebied van autonoom varen. Daar zijn een aantal redenen voor. ‘Het land heeft ontelbare fjorden en de wens om de vervuiling door auto’s en vrachtwagens te verminderen’, zegt Egbert Ypma van het Nederlandse onderzoeksinstituut MARIN. ‘En elektrische aandrijving van de schepen is vanzelfsprekend, want er is een enorme hoeveelheid duurzaam opgewekte stroom beschikbaar uit waterkracht.’
Trend: autonomie
Het autonome containerschip past verder in een belangrijke trend in de scheepvaart: steeds meer autonomie voor steeds meer schepen (lees: ‘De opkomst van de autonome scheepvaart’). Dat levert grote kostenbesparingen op voor de vervoerders en dat is erg aantrekkelijk.
Anders dan bij het autoverkeer hebben schepen bovendien op grote delen van hun reizen weinig te duchten van andere vaartuigen. Op de oceaan komt een containerschip bijvoorbeeld soms dagenlang geen ander schip tegen. Dan is het duur en onnodig om een bemanning aan boord te hebben voor het besturen van het schip. Die zal dan ook als eerste kunnen worden weggehaald.
In de verdere toekomst zijn zelfs onderhoudsmonteurs niet meer nodig op een schip, zo verwachten maritieme onderzoekers, maar ook bedrijven als Rolls Royce. Dat vereist wel een grondig herontwerp van schepen, want als je een schip de zee op stuurt zonder bemanning, stelt dat hogere eisen aan de betrouwbaarheid van motoren en installaties. Er is immers niemand meer aan boord om reparaties en onderhoud te verrichten. Daarom worden kritische systemen, zoals motoren, stroomvoorziening, besturing en communicatie, op een autonoom schip dubbel uitgevoerd
Beeldmateriaal: Yara/Kongsberg
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.