In Amsterdam is een bijzondere parkeergarage in gebruik genomen. Aan de Vijzelgracht kunnen bewoners voortaan hun auto in een lifthuisje rijden, waarna een volautomatisch systeem de wagen opbergt in een ondergrondse opslag van vijf verdiepingen.
De parkeergarage is gebouwd boven op het metrostation Vijzelgracht, dat diep onder de grond zit, en dat deel uitmaakt van de in 2018 opgeleverde Noord/Zuidlijn. Toen destijds duidelijk werd dat er een holle ruimte boven dat station ongebruikt zou blijven, werd al snel besloten om die te benutten voor het stallen van auto’s.
In de buurt rond de Vijzelgracht haalt de gemeente Amsterdam parkeervakken weg, om ze te vervangen door meer groen in de straat, door bredere stoepen en door fietsparkeerplekken. Dit alles om de leefbaarheid in de stad te vergroten. 'We hebben dit in de Pijp al gedaan en daar zijn de bewoners heel blij met het extra groen op straat', zegt Stephan van Tilburg van het Ingenieursbureau van de Gemeente Amsterdam.
Onder de grond
Bewoners die een auto hebben, worden dankzij de nieuwe garage niet verdreven naar andere buurten om te parkeren, maar kunnen hem nu onder de grond kwijt. Tenminste, zolang er een plekje is; de garage biedt plaats aan 270 auto’s. De nieuwe garage is alleen bedoeld voor parkeervergunninghouders (bewoners en ondernemers die in de buurt moeten zijn), niet voor bezoekers van de stad.
De Vijzelgrachtgarage is een vernuftig ding. Wie vanaf straatniveau het parkeren gadeslaat, krijgt een goede indruk van hoe het werkt. Een gebruiker komt met haar auto aanrijden, krijgt op een display instructies naar welk van de drie huisjes te rijden en parkeert in dat huisje de wagen netjes op een plateau. De bestuurder verlaat nu het huisje, waarna de deur dichtgaat. Plateau en auto zakken bijna geruisloos omlaag en verdwijnen uit het zicht. De bestuurder loopt naar huis.
Vijzelgracht animatie van Gemeente Amsterdam op Vimeo.
Pincode
Het omgekeerde proces is al net zo eenvoudig. Bij het ophalen van de auto tikt de auto-eigenaar op het display het nummerbord van de auto in, en een pincode ter identificatie. Onder de grond komt de installatie dan in beweging en binnen enkele minuten komt de auto in het lifthuisje omhoog. De deur gaat open en de eigenaar kan wegrijden.
Vijf verdiepingen
Volgens de bouwers is de volautomatische parkeergarage de grootste van zijn soort in de Benelux. Ondergronds is hij 120 meter lang, ongeveer vijf auto’s breed en bestaat uit vijf verdiepingen. Het parkeersysteem is ontworpen en gebouwd door het Duitse bedrijf Lödige Industries, dat veel ervaring heeft met automatische parkeergarages en systemen om vracht in en uit vliegtuigen te tillen.
‘We hebben meegewerkt aan zo’n veertig parkeergarages in Nederland, maar dit is toch wel een bijzonder geval’, vertelt technisch projectleider Alexander Brülle van Lödige Industries onder de grond, tijdens een persrondleiding.
‘We moesten ons parkeersysteem inpassen tussen maaiveld en metrostation Vijzelgracht.’ Het was een enorme logistieke operatie om alle onderdelen van het parkeersysteem door de drukke Amsterdamse binnenstad onder de grond te brengen. Brülle tikt op een dikke betonnen wand. ‘En wist je dat hierachter water staat?’
Schuifpuzzel
Het opbergen van de auto’s gebeurt op een vernuftige manier, als in een gigantische schuifpuzzel, bestaande uit twee rijen met auto’s links en twee rijen rechts, met daartussen de zogeheten transportbaan. Een auto die vanuit een lifthuisje afdaalt, komt terecht op die transportbaan, waar hij naar een lege plek wordt getransporteerd. Daar aangekomen beweegt de auto op zijn plateau zijwaarts naar zijn parkeerplek.
Ondergronds rijdt een auto zelf niet meer, hij staat met de handrem aangetrokken op zijn plateau. Het systeem ‘weet’ welke auto (nummerbord) bij welk plateau hoort en op die manier levert het ook de juiste auto uit wanneer een gebruiker die bovengronds opvraagt.
Elektrische aansluiting
De parkeergarage is ook voorbereid op elektrische auto’s. Op twee van de vijf verdiepingen mogen elektrische auto's parkeren, op één ervan hebben 56 plateaus zelfs een elektrische aansluiting. Vanaf volgend jaar worden die in gebruik genomen en kunnen elektrische auto’s worden opgeladen terwijl ze geparkeerd staan - niet allemaal tegelijk overigens. Hoe het betaalsysteem eruit moet zien, wordt nu uitgewerkt.
Hoewel het een zeldzaamheid is, kan in een geparkeerde auto toch brand ontstaan. Daarom heeft de parkeergarage een volautomatisch blussysteem, gebaseerd op CO2. Onder de grond zitten daarvoor twee grote witte tanks met koolstofdioxide. Wordt er een beginnende brand gedetecteerd, dan stroomt de ruimte vol met CO2, dat de aanwezige zuurstof naar boven en naar buiten drukt. Zo moet de brand doven. Een elektrische auto die rookt wordt na deze blusactie met de lift naar boven getransporteerd, waar de brandweer het blussen kan overnemen.
Transparant
Boven de grond zijn van de parkeergarage drie lifthuisjes te zien. Die zijn grotendeels gemaakt van glas, zodat voorbijgangers en omwonenden goed kunnen zien hoe de parkeergarage een auto opslokt of juist oplevert. ‘In een vroeg ontwerp van de huisjes waren ze halfopen uitgevoerd, maar dat stuitte op weerstand van de buurt, dat vonden ze niks. Op verzoek van de buurtbewoners hebben we ze zo transparant mogelijk gemaakt’, vertelt Angie Abbink van Abbink X Co, architect van de huisjes.
De hele parkeergarage, inclusief lifthuisjes, heeft zo’n twintig miljoen euro gekost. Vanaf dinsdag 29 augustus mogen de eerste parkeervergunninghouders hun auto in de garage parkeren. Niet allemaal tegelijk, zodat ze rustig aan het systeem kunnen wennen. Dan moeten ook eventuele kinderziektes van het systeem duidelijk worden.
Openingsfoto: Twee auto's staan geparkeerd in de garage. Links is de transportband te zien. Foto's De Ingenieur
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.