Hoe kan het gebruik van plastic volledig circulair worden? Op die vraag wil het onafhankelijke Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics in Heerenveen antwoord geven. Daarvoor bouwde het een complete sorteerlijn uit een afvalfabriek in het klein na. De Ingenieur ging op bezoek.
In de hoek van de hal staat een lopende band met een camera erboven. ‘We noemen die onze Ferrari, want hij staat ook op wieltjes’, zegt Martine Brandsma, directeur van het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics (NTCP). Het is een experimentele opstelling voor het optisch sorteren van plastic waarbij de camera verschillende soorten plastic leert herkennen met gebruik van kunstmatige intelligentie.
‘Met deze opstelling kunnen we veel beter verschillende soorten plastic herkennen. Die kennis geven we door aan de sorteerrobot aan het einde van de sorteerlijn. Zo krijgen we meer inzicht of dit kan bijdragen aan een efficiëntere sortering’, legt Brandsma uit. Ze wijst naar het einde van een grote installatie die de helft van de hal beslaat. Het is een kleine versie van een sorteerlijn die afvalverwerkingsbedrijven in de praktijk gebruiken.
Van de buren
Vanaf april dit jaar is het gloednieuwe NTCP in Heerenveen in bedrijf. Het is het eerste onafhankelijke testcentrum voor plastic recycling in Europa. Het kleurrijke gebouw staat op het industrieterrein Oudehaske in de buurt van kunststofrecycler Morssinkhof en van Omrin, de grootste afvalverwerker van het noorden. ‘We verzamelen zelf geen grondstoffen, dus het is fijn om buren te hebben die dat wel doen. Als we plastic afval nodig hebben, kunnen we bij hen aankloppen’, zegt Brandsma. Het is geen toeval dat het testcentrum hier in de streek is verrezen. De provincie Friesland heeft de ambitie om voorloper te worden op het gebied van duurzaamheid en circulariteit.
Sinds de opening zijn er al veel bezoekers langs geweest. ‘Bezoekers van een afvalverwerkingsbedrijf voor plastic zijn altijd verbaasd als ze onze installatie zien’, zegt Brandsma. ‘Jullie hebben gewoon een complete sorteerlijn in het klein neergezet’, krijgt ze dan te horen.
Afval als grondstof
Ongeveer twee jaar geleden werkten Brandsma en haar collega Frank van Bergen nog bij een adviesbureau dat is gespecialiseerd in duurzaamheid en energie. Ze werden gepolst om vanuit hun eigen expertise te onderzoeken hoe er een structureel vervolg kon worden gegeven aan de uitkomsten van een onderzoeksproject om uit nagescheiden kunststofafval een zo hoog mogelijke kwaliteit polypropyleen te verkrijgen. Uit dit project kwam naar voren dat in Nederland, maar ook elders in Europa, een onafhankelijk testcentrum voor het verwerken van plastic afval ontbrak. En dat het realiseren van een dergelijk centrum essentieel is voor het toenemen van het hergebruik van plastic op korte termijn.
‘Onze afvalverwerking zit in een transitie van het zo goed mogelijk wegwerken van afval naar een proces waarbij afval onze nieuwe grondstof wordt’, legt Brandsma uit. ‘We moeten onze huidige processen daarom goed tegen het licht houden. De mogelijkheden om het recycleproces te bestuderen zijn echter zeer beperkt. Wil je een nieuw proces testen, dan zul je een compleet afvalverwerkingsbedrijf moeten stilleggen. Iets wat bijna onmogelijk is voor de bedrijven die nu al hard moeten werken om al het plastic afval dat we produceren te verwerken. Een andere optie is om naar een leverancier van apparatuur te stappen, maar die is natuurlijk niet onafhankelijk.’
Sneltreinvaart
De noodzaak voor de oprichting van een testcentrum werd ook door verschillende partijen in de markt erkend. In augustus 2018 werd Brandsma en Van Bergen gevraagd om de mogelijkheden voor realisatie te onderzoeken. Eind dat jaar hadden ze de financiering voor het opzetten van een testcentrum rond met als financierders het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Stichting Afvalfonds, het Afvalfonds Verpakkingen en de provincie Friesland. ‘Alleen al de snelheid van dit proces laat zien dat er veel behoefte aan was’, meent Brandsma. ‘We hebben in sneltreinvaart een stichting met bestuur opgericht om de plannen te kunnen indienen bij de subsidieverstrekkers.’
In de tussentijd zegde Brandsma haar contract bij het adviesbureau op. ‘Toen het bestuur dat hoorde, vroeg het mij om, na het uitdenken van de businesscase, deze ook te realiseren. Een prachtige kans’, zegt Brandsma.
MEER LEZEN OVER HET NTCP?
Het volledige verhaal over het nabootsten van menselijke zintuigen vind je in het oktobernummer van De Ingenieur. Koop de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 % - een digitaal jaarabonnement van twaalf nummers voor € 69,-.
• Ik koop het digitale oktobernummer voor € 7,50
• Ik neem een digitaal abonnement voor € 69,-
Beeld: Cris Taola Olivares
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.