De opslag en het gebruik van CO2 zal alleen grote vormen aannemen wanneer er een leidingnetwerk is dat het broeikasgas naar zijn bestemming transporteert. Het zogeheten CO2SmartGrid moet daarvoor zorgen.
Shell en bio-ethanolproducent Alco leveren CO2 aan de tuinders in het Westland als groeibevorderaar. Daardoor hoeft de glastuinbouw minder aardgas te verstoken om aan die CO2 te komen. Maar wat in de tuinbouwsector kan, moet toch ook op grotere schaal kunnen? Zo ontstond het idee van het CO2SmartGrid, een leidingnetwerk dat bronnen van kooldioxide verbindt met gebruikers van het broeikasgas of met locaties waar opslag mogelijk is. ‘Afvalenergiecentrales zijn bijvoorbeeld ook potentiële bronnen van het broeikasgas’, zegt ir. Petrus Postma, een van de initiatiefnemers van het CO2SmartGrid. Zo is de Amsterdamse afvalcentrale AEB van plan om uit zijn rookgassen zuiver CO2 te winnen. ‘Wil je CO2-gebruik mogelijk maken, dan heb je een robuuste toelevering nodig.’
Restgassen staalproductie
En er zijn meer potentiële CO2-bronnen, zoals staalproducent Tata Steel in IJmuiden. Energieonderzoekcentrum ECN is met het bedrijf bezig om de restgassen van de staalproductie te benutten. ‘In die restgassen zit veel koolmonoxide, dat we met stoom gaan omzetten in CO2 en waterstof. Daarbij vangen we het kooldioxide tegelijkertijd af’, zegt dr.ir. Jaap Vente, innovatiemanager van ECN. ‘De waterstof kunnen we vervolgens benutten om langs chemische weg uit de restgassen allerhande nuttige producten te maken, en dan denk ik vooral aan brandstoffen. Wat de staalindustrie wereldwijd aan restgassen produceert, is van dezelfde orde als het wereldgebruik aan diesel en benzine.’
Twee velden
Opslag van de CO2 is ook onderdeel van het CO2SmartGrid. In eerste instantie komen in de Noordzee twee velden in aanmerking: het TAQA-veld voor de Maasvlakte en het Petrogasveld bij IJmuiden. Beide zijn goed voor 100 Mton CO2, ruim de helft van wat Nederland in zijn totaliteit in een jaar tijd produceert. Postma: ‘Voor een demonstratieproject is veel geld nodig, enige honderden miljoenen. We verwachten dat het bedrag binnen afzienbare tijd beschikbaar komt.’
Financiën vormen vooralsnog de belangrijkste bottleneck voor het realiseren van het gehele CO2-netwerk. ‘De kosten zitten niet zozeer in het leidingnetwerk zelf, maar vooral in het afvangen van het CO2 uit de restgassen. Maar zie het als een investering in de toekomst. De prijs van CO2 zal beslist gaan toenemen en dan hebben wij alvast de infrastructuur en techniek voorhanden om de CO2-uitstoot weg te nemen.’
Haalbaarheid
Tijdens de Nationale Klimaattop eind oktober, waar het CO2SmartGrid is gelanceerd, hebben enige tientallen partners, waaronder de glastuinbouw, de afvalenergiebedrijven en Tata, zich geschaard achter het idee. Postma: ‘Het eerste wat ons nu staat te doen, is een haalbaarheidsstudie die duidelijk maakt welke investeringen nodig zijn.’ Ondertussen gaat de uitbouw van het CO2-leidingnetwerk voor de glastuinbouw verder. ‘We kunnen daar per jaar nog 600 000 ton CO2 afzetten, anderhalf keer wat de sector nu krijgt. De eerste fase om Greenport Aalsmeer aan te sluiten is al in uitvoering. Voor de tweede fase, die de grote klap gaat maken, zoeken we nog naar zes tot acht miljoen euro.’
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.