Sinds deze week test ProRail op het spoor bij Zwolle vier nieuwe typen dwarsliggers. Op termijn moeten de bestaande betonnen dwarsliggers worden vervangen door meer duurzame.
De proef van ProRail is afgelopen maandag begonnen. Tussen Zwolle en Heino liggen vier stukken van 100 meter, met op elk stuk verschillende dwarsliggers. Per 100 meter spoor liggen er zo'n 170 dwarsliggers.
De komende twee jaar kijkt de spoorbeheerder hoe de liggers zich in de praktijk gedragen. Ook worden er verschillende metingen aan verricht.
Andere eisen
Het zijn liggers van externe partijen, die soms in het buitenland al worden gebruikt. Toch wil ProRail ze uitgebreid testen, omdat de eisen in ons land op onderdelen wat anders zijn.
Ze zijn gemaakt van verschillende materialen, zoals gerecycled plastic (van flessendoppen), composiet en zwavelbeton. ‘Die laatste is gemaakt zonder cement. In beton is het juist cement dat de CO2-uitstoot veroorzaakt’, zegt Lisette van Duin, projectmanager bij ProRail.
Beton
Hoewel de betonnen dwarsliggers die nu worden gebruikt, doen wat ze moeten doen, wil ProRail af van het gebruik van beton. ‘Natuurlijk gaan we niet halsoverkop alle betonnen liggers vervangen. Dat zou veel te duur zijn en bepaald niet duurzaam. Maar we willen duurzame opties hebben voor als we een stuk spoor moeten vervangen’, zegt Van Duin.
Sensoren op de liggers
Een van de betrokken bedrijven heeft al sensoren op zijn liggers aangebracht, om te meten hoe die vervormen onder invloed van de belasting van de treinen en onder invloed van de temperatuur. Ook moet blijken hoeveel de spoorstaven onder invloed hiervan bewegen. Dat moet — het zal niet verrassen — binnen bepaalde marges blijven.
Later gaat ProRail zelf ook dergelijke metingen doen aan de liggers. ‘We zijn onder meer geïnteresseerd in de geluidsproductie en in de trillingen die de liggers doorgeven. Van de betonnen dwarsliggers weten we dat het trillingsgedrag niet optimaal is’, zegt Van Duin.
CO2-voetafdruk
Ten slotte gaat ProRail van de vier te testen typen dwarsliggers ook de CO2-voetafdruk berekenen. ‘We nemen het hele traject van productie tot en met het gebruik tot en met het afvoeren van de ligger’, aldus Van Duin.
De nieuwe liggers uit de test zijn wel allemaal duurder dan de bestaande betonnen dwarsliggers. Dit varieert volgens Van Duin voor de verschillende types van ‘een beetje duurder’ tot drie keer zo duur. ‘Prijs is maar één criterium. Het zou in de toekomst best zo kunnen zijn dat we op een locatie kiezen voor iets duurdere liggers, die wel heel goed geluid dempen.’
De proef bij Zwolle moet twee jaar gaan duren. Als aan het eind duidelijk is dat bepaalde typen dwarsliggers aan alle specificaties voldoen, dan laat ProRail ze liggen.
Lees ook het artikel van de lokale krant De Stentor, die naar de dwarsliggers ging kijken.
Foto’s ProRail
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.