Olie- en gasbedrijven kunnen over enkele jaren robotslangen inzetten voor lichte werkzaamheden aan onderzeese installaties.
De robots zijn zo wendbaar als een aal en liggen als ze niets te doen hebben in een onderwaterstation. Vanaf daar kunnen ze wegzwemmen voor onderhoud en inspectie, zegt Arne Kjørsvik, CEO van de Noorse start-up Eelume. ‘Het is een totaal nieuw concept.’
Eelume, dat samenwerkt met het Noorse olieconcern Statoil, ontwikkelt de robotslangen als alternatief voor de huidige onderwaterrobots. Deze zogeheten ROV’s (remotely operated vehicles) zijn op afstand bestuurbaar en worden gelanceerd vanaf schepen. Onder meer Statoil wil echter van deze ondersteuningsschepen af, zegt Kjørsvik. ‘Ze zijn erg kostbaar en bewerkelijk.’ Bovendien zijn ze relatief groot, nogal lomp en weinig wendbaar in krappe ruimtes.
Beschuittrommels
De op afstand bestuurbare zeeslang rekent af met deze nadelen. De bot is in feite een reeks van ‘beschuittrommels’ – uitgerust met onder meer gereedschap, camera’s en boegschroeven – die aan elkaar zijn geschakeld met scharnierende koppelstukken. Hierdoor kan de modulaire bot zich bijvoorbeeld plooien in een U- of S-vorm, of als een torpedo door het water schieten. ‘De scharnieren worden in beweging gezet door kleine elektromotoren’, aldus Kjørsvik, die er nog niet veel over kwijt wil.
Diezelfde motoren zetten de scharnieren op slot als de robotslang stijf moet zijn voor een klusje, zoals het dichtdraaien van een klep. De bot houdt zich hierbij op twee manieren in evenwicht. ‘Hij kan zich ergens aan vastklemmen met een grijper of compenserende krachten opwekken met de boegschroeven. We mikken op een combinatie van deze methodes.’
Bot houdt koers
De robotslang zwemt autonoom naar een opgegeven bestemming dankzij diverse sensoren, camera’s en algoritmes. De algoritmes passen continu de snelheid van de boegschroeven aan op basis van de sensor- en cameradata. De bot weet zo hindernissen te ontwijken en koers te houden. ‘De data vormen daarnaast de basis voor de inspectierapporten.’
Eelume testte onlangs een eerste prototype. Een tweede is in de maak. De start-up wil de onderhoud- en inspectierobot in 2019 op de markt brengen.
Tekst: ir. Jeroen Akkermans
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.