Goed nieuws vanuit de luchtvaartindustrie, zo leek het. Vliegtuigen zouden hun gezamenlijke CO2-uitstoot kunnen halveren tegen het jaar 2050, zo hadden Britse en Amerikaanse onderzoekers becijferd. Met technische aanpassingen en een slimmere vluchtplanning moest dit haalbaar zijn. Echter, veel aannames van de onderzoekers zijn gebaseerd op drijfzand, zegt luchtvaartexpert dr. Arvind Gangoli Rao van de TU Delft. ‘De auteurs gaan op verschillende punten de mist in.’
Met veel bombarie brachten online media het nieuws (Wired, PBS NewsHour): vliegtuigen zijn grote vervuilers, maar als alle mogelijke technische en organisatorische maatregelen doorgevoerd worden, dan kan de luchtvaartsector toch zijn CO2-uitstoot ten opzichte van nu gehalveerd hebben in 2050.
Ook wij waren enthousiast. Want eindelijk eens een keer goed nieuws, precies rond de klimaattop in Parijs. Misschien hoeven we ons toch niet zo schuldig te voelen als we weer eens in een vliegtuig stappen. Want de luchtvaartingenieurs werken aan tal van oplossingen om die toestellen zuiniger en minder vervuilend te maken.
Maar hoe goed is die analyse eigenlijk? Niet zo heel erg goed, vindt dr. Arvind Gangoli Rao, universitair hoofddocent Propulsion & Power aan de TU Delft. ‘Ik ben teleurgesteld in deze studie. Ik denk dat de auteurs op verschillende punten de mist in gaan.’ Om te beginnen nemen de auteurs van de studie aan dat een vliegtuig in 2050 30 % zuiniger is dan de huidige toestellen, maar dat is onrealistisch, volgens Gangoli Rao. ‘Ze hebben een extrapolatie gedaan die niet standhoudt. Je kunt de wetten van de thermodynamica niet voor de gek houden.’
Nieuwe typen motoren
Als voorbeeld geeft Gangoli Rao de introductie van nieuwe typen motoren. De auteurs van de studie verwachten veel van de zogeheten open rotor-motor (zie illustratie), waaraan ze een efficiëntiewinst van maar liefst 40 % aan toeschrijven. Maar, zegt Gangoli Rao, waarschijnlijk komt die motor helemaal niet op de markt. ‘Op papier is het een geweldig idee, maar in de praktijk zijn er verschillende problemen. Hij is erg groot en geeft sterke vibraties aan de romp, waardoor die versterkt moet worden. Door de lucht geeft deze motor een oorverdovend geluid af. Verschillende bedrijven verlaten nu het idee van deze motor.’
Retrofitten
Ook verwachten de onderzoekers veel van het retrofitten van bestaande vliegtuigen: het aanbrengen van omgebogen vleugelpunten of zelfs het vervangen van de motoren voor nieuwe, zuinigere exemplaren. Maar in de praktijk gebeurt dat heel weinig, zegt Gangoli Rao. ‘En zelfs al zóu je het doen, dan haal je niet de besparingen die zij berekenen. Voorbeeldje: hang een grotere, zuinigere motor onder een toestel en er moeten allerlei zaken in het ontwerp meeveranderen. De vleugels moeten hoger op de romp zitten en er is een zwaarder landingsgestel nodig. Dat daardoor een deel van de winst verloren gaat, daar hebben deze onderzoekers geen rekening mee gehouden. Die hebben alle losse bezuinigingsmaatregelen bij elkaar opgeteld, maar dat zijn geen onafhankelijke grootheden.’
In landen als China en India groeit de luchtvaartsector met 6 à 7 % per jaar
En trouwens, die vleugelpunten zorgen sowieso niet voor een besparing van 3 %, maar hooguit voor 1 %, zegt Gangoli Rao. ‘Die omgebogen vleugelpunten worden vooral gebruikt voor de looks. En je kan er prachtig een logo op zetten.’
Biobrandstof
Dan gaan de onderzoekers er vanuit dat in 2050 een deel van de kerosine is vervangen door biobrandstof (biomass to liquid, BTL). Voor het scenario dat dat aandeel 15 % is, berekenen ze een CO2-reductie van 13 %. ‘Blijkbaar nemen ze aan dat biobrandstof voor zo’n 90 % CO2-neutraal is, maar dat klopt niet. Verschillende studies laten zien dat als je alles meerekent biobrandstof hooguit 60 % minder CO2-uitstoot betekent’, zegt Gangoli Rao.
Luchtvaart groeit wereldwijd
Ten slotte beperkt de analyse van de onderzoekers zich tot de VS, iets dat in de meeste berichten in de gewone media ondergesneeuwd raakte. De luchtvaartmarkt in de VS is zowat verzadigd en dus zijn daar over enkele decennia inderdaad flinke CO2-reducties mogelijk. Gangoli Rao: ‘Maar in landen als China en India groeit de luchtvaartsector met 6 à 7 % per jaar – wereldwijd is dat 5 %.’ Voor de wereldwijde luchtvaart zijn de getallen dus helemaal niet zo rooskleurig.
Concluderend lijkt het erop dat de auteurs te weinig technische kennis hebben gebruikt bij hun analyse. Ook zijn de geschatte besparingsgetallen voor de verschillende maatregelen vaak te optimistisch.
Hoofdfoto: Wikipedia
Illustratie open rotor motor: Rolls-Royce
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.