De bouw van Wendelstein 7-X, de Duitse kernfusiereactor van het stellaratortype, is voltooid. Nu begint in Greifswald het testen van dit dubbelgekromde apparaat.
De stellarator, met van buiten naar binnen wand koelvat met doorvoeren, en de magneetspoelen.
Na tien jaar is het zo ver: onderzoekers van het Max Planck Institut für Plasmaphysik gaan het reactorvat vacuüm zuigen en de magneten met vloeibaar helium supergeleidend maken. Eind dit jaar moet dit resulteren in een tot 30 miljoen graden verhit plasma dat enkele seconden stabiel is.
Schematische weergave van de opbouw van de reactor, beginnend met het dubbelgekromde reactorvat.
Het meest bijzonder is de vorm van het reactorvat: dat is dubbelgekromd. Met die vorm zal elk plasmadeeltje al ronddraaiend gemiddeld altijd dezelfde sterke van het magneetveld ondervinden. Dat is anders dan in de donutvormige kernfusiereactor, die nu in het Franse Caderache in aanbouw is: daar ondervinden deeltjes dichtbij het centrum een grotere veldsterkte dan aan de buitenkant, wat het stabiel houden van het plasma extra lastig maakt.
Een van de grillig gevormde magneetspoelen.
De prijs die voor het dubbelgekromde reactorvat moet worden betaald is een zeer ingewikkelde constructie, vooral van de magneetspoelen. Supercomputers waren nodig om de grillige vorm goed uit te kunnen rekenen. De spoelen zien er uit alsof ze van een flat naar beneden zijn gegooid. Ook het dubbelwandige reactorvat, dat bovendien is voorzien van 230 openingen, terwijl het tegelijkertijd lekdicht moet zijn, kostte de nodige constructieve hoofdbrekens. Die gaten zijn onder andere nodig om de microgolven toe te laten die het plasma verhitten.
Het binnenste van het dubelgekromde reactorvat.
De komende maanden moet eerst blijken of de constructeurs hun werk goed hebben gedaan, en alles werkt zoals is bedoeld. Kan de machine eenmaal worden opgestart, dan geldt de ultieme test: creëren de magneetspoelen inderdaad het veld dat het plasma stabiel kan houden.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.