Het Amsterdam Economic Board werkt samen met het Science Park in de hoofdstad aan een nieuw systeem om verantwoord gegevens te delen. Op deze 'marktplaats voor data' moeten consumenten, bedrijven en onderzoekers veilig gegevens kunnen uitwisselen, zonder dat de data uit handen wordt gegeven.
De plannen zijn nog in de beginfase, maar als het aan de betrokken partijen ligt ontstaat er straks vanuit het Science Park in Amsterdam-Oost een bloeiende markt van datahandelaren. 'Dat moet een systeem zijn met onderling vertrouwen tussen alle partijen. Maar hoe je dat vertrouwen ethisch en technisch kunt vastleggen, dat willende we de komende tijd onderzoeken', vertelt Willem Koeman van het Amsterdam Economic Board aan de telefoon.
Koeman beschrijft het idee als een soort bol.com, maar dan voor data in plaats van spullen. 'Ook op die site heb je een heleboel aanbieders van spullen. Bol.com levert de nodige online-infrastructuur, zorgt voor garantie enzovoort. Maar de verkoper krijgt uiteindelijk het geld voor de spullen die hij verkoopt.' Bij de datamarkt moet het ook zo gaan werken, maar dan niet uitgebaat door een commercieel bedrijf.
Veilig en vertrouwelijk
'Er is een heleboel belangstelling vanuit bedrijven, universiteiten en gemeenten voor zo'n systeem. Al die partijen verzamelen grote hoeveelheden data, maar weten niet hoe ze die nou veilig en vertrouwelijk kunnen delen met anderen.' Als voorbeeld noemt Koeman een luchtvaartmaatschappij, die betrokken is bij het project. 'Op één vlucht verzamelt een maatschappij een terabyte aan vliegtuigdata. Maar nu gaat die naar de fabrikant, die volgens de contracten recht heeft op de data.' Daardoor kan de maatschappij zelf niks nuttigs doen met de informatie, terwijl de maatschappij juist veel baat kan hebben bij een analyse van vliegtuiggegevens. 'Wij werken aan een manier waarop het bedrijf op een eerlijke en betrouwbare manier die data toch kan gebruiken.'
Dit systeem kan ook voor consumenten en burgers voordelen hebben. Na het recente schandaal met Facebook (lees: 'Datamisbruik hoort bij Facebook') zijn mensen zich meer dan ooit bewust van alle data die bedrijven verzamelen, zonder dat de consument zeggenschap heeft over wat er met die informatie gebeurt. Met een marktplaats voor data blijft de data eigendom van de dataproducent, en mogen andere bedrijven na toestemming de gegevens gebruiken.
Op kleine schaal bestaan er al initiatieven die hetzelfde idee gebruiken. Zo kunnen mensen anoniem hun DNA-gegevens doorverkopen met behulp van blockhaintechnologie (lees: 'DNA in de verkoop via blockchain technologie'. Op die manier kan je bijvoorbeeld je DNA laten analyseren door een bedrijf, maar geef je dat bedrijf niet meteen toestemming om de informatie die ze uit die DNA-analyse vinden door te geven aan verzekeraars.
GDPR
Dat systeem sluit ook aan bij de nieuwe General Data Protection Regulation van de Europese Commissie, die 25 mei van kracht wordt. Die stelt dat burgers zeggenschap blijven houden over hun eigen data en expliciet toestemming moeten geven voordat bedrijven de gegevens mogen gebruiken. De regeling is goed voor consumenten, maar bedrijven moeten hun verdienmodel aanpassen; ze kunnen immers niet meer zomaar data van gebruikers doorverkopen. In de voorgestelde marktplaats zou de GDPR geen probleem zijn: 'We bieden daarmee ook een nieuw verdienmodel voor bedrijven die last krijgen van de nieuwe regeling', denkt Koeman.
Ondanks de grote interesse in de datasupermarkt zal het waarschijnlijk nog wel even duren voordat er echt een bruikbaar systeem is. 'We moeten onderzoek doen naar de beste manieren om dit op te zetten. We moeten geld vinden om alles op te bouwen. En we moeten zorgen dat verantwoord data verhandelen bij iedereen op de agenda komt te staan. Dat doe je helaas niet in een paar maanden.'
Beeld: Akela999
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.