Afgelopen donderdag, 25 januari, heeft Tata Steel in IJmuiden drie zogeheten ontstoffingsinstallaties in gebruik genomen. Deze dragen bij aan het verminderen van de uitstoot van stof, lood en andere zware metalen.
De installaties vormen een grote stap binnen het programma Roadmap Plus, dat in het leven werd geroepen in 2018. In die tijd speelde het probleem van de grafietwolken in het naburige Wijk aan Zee. ‘We kwamen toen tot het inzicht dat hoewel we voldeden aan de wettelijke eisen, er toch aanzienlijke hinder voor de omgeving van Tata Steel was’, zegt Tjeerd Meenks, programma-manager van het Roadmap Plus-project.
‘We hadden destijds al maatregelen genomen om de uitstoot te beperken, maar we leerden toen dat die klaarblijkelijk niet genoeg positieve impact hadden voor de mensen in de omgeving. We moesten beter gaan luisteren naar de omgeving van Tata Steel.’
Het bedrijf startte in 2020 het Roadmap Plus-programma, met maatregelen op verschillende locaties op het terrein (zie deze interactieve kaart) voor de periode 2021-2025. Later is het project versneld om alles in 2023 op te leveren. Daarvan zijn nu drie belangrijke installaties in gebruik genomen; eentje is nog in aanbouw. Ook wordt deze zomer een groot windscherm opgeleverd bij de grondstoffenopslag, om de verwaaiing van stof te verminderen.
1 Smidse-kappen
Bij de hoogovens zijn smidse-kappen in gebruik genomen, een soort enorme afzuigkappen. Het vloeibare ruwijzer dat in de beide Hoogovens wordt gemaakt, stroomt vanuit de ‘aftapgaten’ in speciale treinen, die het transporteren naar de staalfabriek. Tijdens het openen en sluiten van die aftapgaten kan stof vrijkomen.
De extra afzuiginstallaties moeten ervoor zorgen dat de stofuitstoot tijdens dat aftappen van vloeibaar ruwijzer met circa 75 procent afneemt. In totaal zijn er zes nieuwe afzuigkappen geïnstalleerd, verdeeld over beide Hoogovens.
2 Doekfilter bij de staalfabriek
De Staalfabriek is de plek waar staal wordt gemaakt uit vloeibaar ruwijzer. Dat gebeurt door in enorme ‘kookpotten’ schroot met vloeibaar ruwijzer te vermengen, het zogeheten converterproces. In zo’n pot ligt het schroot op de bodem en daar wordt het gloeiende hete ruwijzer bovenop gegoten, vertelt Meenks.
‘Dat schroot is verknipt staal uit allerlei verschillende bronnen. Het is zo goed mogelijk schoongemaakt, maar dat kan niet voorkomen dat er restjes vuil in zijn blijven zitten. Een restje olie, wat water. Komt dat in contact met gloeiend heet ruwijzer, dan ontstaat er een flinke stofwolk.’
Dit stof wordt al grotendeels afgezogen door bestaande installaties, maar soms gaat een deel van het stof door het dak naar buiten. De nieuwe, extra afzuiginginstallatie heeft als doel deze resterende dakemissies verder te verminderen.
Behalve de nieuwe afzuiginstallatie is er naast de fabriek een doekfilterinstallatie gebouwd van 60 x 20 meter, om de afgezogen lucht te filteren. Afzuiging en doekfilterinstallatie samen moeten de resterende uitstoot van stof en zware metalen via het dak van deze fabriek met ongeveer de helft terugdringen.
3 Ontstoffing bij de pelletfabriek
In een hoogoven wordt ruwijzer geproduceerd vanuit ijzererts. IJzererts heeft ongeveer dezelfde grootte en structuur als fijn zand, maar je kun het beter niet onbewerkt in een hoogoven stoppen, want dan dooft hij uit; er kan immers geen zuurstof meer bij komen. Daarom maakt elke staalproducent eerst pellets van het ijzererts, een soort knikkers van erts dat met bindmiddel bij elkaar wordt gehouden.
Ook bij de pelletfabriek is een doekfilterinstallatie gebouwd om het stof af te vangen. Hier heeft deze installatie een afmeting van een flatgebouw van tien verdiepingen. Doelstelling: 80 procent minder lood, 80 procent minder zware metalen en 80 procent minder stof in de lucht. ‘Het stof dat in de doeken blijft hangen, legen we in opvangbakken en zetten we weer in de processen in. Want dat stof bevat nog veel ijzerdeeltjes, en die willen we niet verliezen’, zegt Meenks.
Stap 2 bij de pelletfabriek is de bouw van de zogeheten DeNOx-installatie. Daarvan is de bouw pas net begonnen. Deze installatie moet de uitstoot van stikstofoxiden – NOx in chemische benaming – sterk verminderen, met 80 procent.
Openingsbeeld De ontstoffinginstallatie bij de Pelletfabriek op het terrein van Tata Steel Nederland in Velsen-Noord. Foto Tata Steel / Fix Media
Illustraties Tata Steel
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.