De huidige coronatest is duur en de uitslag laat ook nog eens lang op zich wachten. Om nieuwe virusuitbraken snel te kunnen indammen, zijn snelle en goedkope testen nodig, die frequent kunnen worden herhaald. Maar de eerste alternatieven zijn nog niet zo nauwkeurig.
De een ervaart de huidige coronatest als een klein ongemak, de ander vindt hem heel naar. Echt fijn is het in ieder geval niet om een wattenstaafje van vijftien centimeter lang in je neus geduwd te krijgen. Het moet ook goed gebeuren. De persoon die de test afneemt, moet daar ervaren in zijn. Gaat het wattenstaafje niet diep genoeg, dan komt er geen of te weinig celmateriaal met daarin het virus mee, wat leidt tot een onbetrouwbare uitslag. De swab test kan ook niezen opwekken, waardoor degene die de test afneemt besmet kan raken.
Zelftesten
Over de hele wereld werken wetenschappers daarom aan betaalbare en makkelijk uitvoerbare sneltesten, waarmee heel frequent veel mensen te testen zijn. Vergelijk het met een zwangerschapstest die binnen een paar minuten de uitslag geeft. Grote voordeel is dat voor een dergelijke sneltest geen laboratorium of medische expertise nodig is. Ze zijn point-of-care, zoals dat heet: ze kunnen thuis of bij de huisarts worden gedaan.
Net een vaccin
De Amerikaanse wetenschapper Michael Mina durft de effectiviteit van massaal ingezette sneltesten die dagelijks of om de paar dagen bij een grote groep mensen wordt afgenomen zelfs met een vaccin te vergelijken. ‘Als iedereen die met een sneltest positief wordt getest thuis zou blijven, zouden de transmissieketens in het hele land onderbroken worden’, zei hij onlangs tegen de Harvard Gazette. De verspreiding van het virus wordt dan tot staan gebracht, vergelijkbaar met hoe een vaccin dat zou doen door groepsimmuniteit. Het regelmatig testen is volgens de universitair hoofddocent de enige hoop op een snelle terugkeer naar iets wat in de buurt komt van ons normale leven.
Uitslag
Als op dit moment in Nederland iemand zich laat testen, dan kan het tot een paar dagen duren voordat hij of zij de uitslag te horen krijgt. Het uitvoeren van de test zelf in het lab duurt maar een uur of drie, maar er zit een hele workflow omheen. ‘Het transport en het uitpakken van ieder monster onder de juiste biologische veiligheidsmaatregelen zijn de twee dingen die de meeste tijd kosten’, vertelt viroloog Chantal Reusken van het RIVM.
Op het moment dat iemand in Nederland besluit om zich te laten testen, heeft hij of zij vaak al klachten, vaak milde: een pijnlijke keel, droge hoest of loopneus. Van covid-19 is inmiddels bekend dat de besmettelijke periode dan al een paar dagen eerder is begonnen. De persoon die zich bij de teststraat in zijn regio meldt, heeft dus in de dagen ervoor al anderen kunnen besmetten. Door in een vroeger stadium van de ziekte al te testen, zou de verspreiding flink beperkt kunnen worden. Sneltesten beloven dit beter te doen.
Voor een euro
Er zijn testen in aantocht die voor minder dan een euro per stuk te produceren zijn. Zelfs al zou de overheid deze testen gratis uitdelen aan de bevolking om zich om de paar dagen te testen, dan nog zou dat minder kosten dan de economische steunpakketten, betoogde Mina in de Harvard Gazette. ‘Die goedkope sneltesten zijn weliswaar niet zo precies als de huidige PCR-testen, maar ze zijn wel effectief in het detecteren van het virus op het moment dat iemand op zijn besmettelijkst is.’
Voor een effectieve sneltest zijn er vele kandidaten. De bruikbaarste zijn de testen die de aanwezigheid van eiwitten van het virus aantonen, die aanwezig zijn als iemand een actieve infectie heeft. Daarvan verschijnen sinds een paar maanden verschillende varianten.
MEER LEZEN OVER SNELTESTEN?
Het volledige verhaal over voor- en nadelen van sneltesten vind je in het septembernummer van De Ingenieur. Koop de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 % - een digitaal jaarabonnement van twaalf nummers voor € 69,-.
• Ik koop het digitale septembernummer voor € 7,50
• Ik neem een digitaal abonnement voor € 69,-
Openingsfoto: Reageerbuisjes met DNA worden geladen in de PCR-machine. Foto: Depositphotos
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.