De hele economie van de Russische plaats Asbest drijft, zoals de naam al suggereert, op de lokale asbestmijn. Niet verrassend, maar toch beklemmend is de manier waarop de inwoners van Asbest het gevaar wegredeneren. Logisch, ze zijn ervan afhankelijk.
Onze garage heeft een schuin dak van asbestgolfplaat. Daarop aansluitend volgt een paar vierkante meter plat dak, waarvan laatst het dakleer aan vervanging toe was.
De dakdekker legde uit dat hij de klus niet kon aannemen. De asbestplaten moesten namelijk aan de onderkant even worden losgeschroefd om ruimte te maken voor de ingreep op het platte deel. Dat wilde hij niet doen – niet uit angst voor asbest, maar omdat het een milieudelict was.
Asbest wordt in Nederland behandeld alsof het radioactief is, maar is dat terecht? Wij wonen op het platteland en asbest is alomtegenwoordig. In massa’s huizen, ook het onze, zit asbest. Toch zijn asbestziektes hier niet endemisch. Iedereen die ik erover spreek, weet dat je het niet moet boren, zagen of breken, maar dat het verder weinig kwaad kan. Roken is gevaarlijker en het verkeer ook.
Confrontatie
De regelgeving is bij ons misschien wat doorgeslagen, maar alles beter dan wat je aantreft in Asbest, Rusland. Jazeker, die plaats bestaat, gelegen bij Jekaterinenburg, vlak achter de Oeral. Het is zo’n oude Sovjetstad waarvan de hele economie drijft op één bedrijf, de asbestmijn.
Mediabedrijf Vice maakte er een lange reportage over – voor gepamperde westerlingen een harde confrontatie met het feit dat niet de hele wereld even voorzichtig is als wij met dat dubieuze materiaal. Het wordt nog vrolijk gedolven in Siberië en India en China zijn de grote afnemers, aldus Vice.
En vraag niet hoe het wordt gedolven, daar in Rusland: in een open mijn pal naast de bebouwde kom. Het asbest wordt losgewerkt met springstof.
Op een parkeerplaats met uitzicht op de mijn hijst de verslaggeefster zich eerst in een witte overall en regelt adembescherming voordat ze de auto uit durft om rondhangende Russen aan te spreken. De actie is vast bedacht vanwege het visuele effect, maar onzinnig is het niet – alleen al vanwege het praten met die Russen, die mogelijk net in de mijn zijn geweest.
Vice sprak ook een Amerikaan die vlakbij een voormalig asbestbedrijf woont in Libby, Montana. Hij heeft mesothelioom, terwijl hij zelf nooit in het bedrijf heeft gewerkt. Zijn vader wel, en vermoedelijk heeft hij via papa’s kleren asbeststof binnengekregen.
Niet verrassend, maar toch beklemmend is de manier waarop de inwoners van Asbest het gevaar wegredeneren. Je moet ergens aan doodgaan, daar komt het meestal op neer. Logisch, ze zijn ervan afhankelijk.
Patiënten
Ook officials geven hun voorspelbare reactie: een oncoloog uit Jekaterinenburg stelt dat hij niet meer patiënten uit Asbest krijgt dan van elders en roemt de luchtkwaliteit van Asbest. Met patiënten praten mag Vice niet.
Een leidend medicus in Moskou doet sinds 2009 onderzoek en zegt dat het erg moeilijk is de invloed van de asbestfabriek te bepalen, omdat er ook andere bronnen van vervuiling zijn in de regio.
Wij hebben de reparatie van ons dak creatief opgelost. En prijzen ons gelukkig dat we in dit dichtgeregelde, overdreven veilige land wonen.
tekst Herbert Blankesteijn
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.