Het gebruik van big data voor bescherming van de veiligheid door politie, de AIVD of de Belastingdienst moet onder stringente controle staan, aldus een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid , waar onder andere oud-minister Ernst Hirsch Ballin aan meewerkte. 'Valse beschuldigingen zijn zeer ernstig.'
De overheid zal steeds vaker gegevensstromen combineren om mogelijke terroristische dreigingen, maar ook belastingfraude op te sporen. Dat vergroot de veiligheid, maar het risico van vals-positieve resultaten is groot. Daarom is het belangrijk om die analyse van te voren te controleren en de kans op zulke valse resultaten in kaart te brengen, aldus de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR). Die controle zou bijvoorbeeld moeten gebeuren door de Autoriteit Persoonsgegevens.
Gegevens verzamelen
De Raad sprak overheidsanalisten, wetenschappers en commerciële big data-kenners over de kansen en risico's van big data. Zojuist presenteerde hij het rapport Big Data in een vrije en veilige samenleving. Belangrijkste punt is het controleren en eventueel aan banden leggen van de analyse van big data. De overheid schiet hierin tot op heden volledig tekort. Daar lag de focus de afgelopen jaren vooral op het al dan niet beperken van de mogelijkheden om data te verzamelen.
Nu de overheid echter steeds meer gegevens mag verzamelen (denk bijvoorbeeld aan de recent goedgekeurde wet om de kabel af te tappen) dringt de WRR erop aan dat de daarop uitgevoerde analyses aan controle worden onderworpen. 'Als iemand ten onrechte als terrorist of crimineel wordt aangestipt door een big data-analyse, is dat zeer ernstig. Dat moet voorkomen worden door zo veel mogelijk openheid over de gebruikte analyse, en een kritische blik op de mogelijkheden om gegevens samen te voegen', aldus Hirsch Ballin.
Geen zelfbeslissend algoritme
De mate waarin een analyse kan worden gebruikt hangt af van de ernst van de conclusies, oordeelt de Raad. 'Wat acceptabel is, hangt af van de aard van de onderzochte data. De overheid moet daarop letten.' Het gebruik van big data is volgens de Raad onvermijdelijk gezien de mogelijke voordelen. 'Maar er moet altijd een mens aan het eind van de keten zitten die conclusies trekt en daar gepast mee omgaat. Een zelfbeslissend algoritme is onacceptabel, en bovendien illegaal in de huidige wetgeving', aldus Hirsch Ballin.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.