De regels voor bedrijven en particulieren die met drones vliegen worden per 31 december – daags voor Brexit – eenvoudiger. Bedrijven moeten daardoor minder drempels ervaren om met drones aan de slag te gaan. Het probleem is echter dat zo’n beetje niemand er nog klaar voor is.
Momenteel is het voor een Nederlands bedrijf nagenoeg onmogelijk om een klus in een ander Europees land uit te voeren. ‘Het is al lastig om in België aan de slag te gaan, laat staan in Spanje’, zegt Pieter Franken, consultant voor Terra Drone, een van de grootste dronebedrijven van Europa. ‘We hebben het wel geprobeerd, maar de berg aan formulieren die je dan door moet! Alles in het Spaans; niet te doen. We doen ook klussen in Nigeria en alles is daar eenvoudiger te regelen dan in Spanje.’
Mede daarom voert de Europese Commissie per 31 december nieuwe, uniforme regels in waaraan zowel bedrijven als particulieren moeten voldoen om met een drone het luchtruim te kiezen.
Brexit
Met de nieuwe regels voor dronegebruikers hoopt Europa banen te creëren in de relatief jonge sector. ‘De EU wil het economische potentieel van drones benutten en tegelijk de risico’s binnen de perken houden, evenals de gevolgen voor het milieu’, zegt Joost Vreeken, R&D engineer en projectleider bij het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) in Amsterdam.
De opvallende datum van 31 december is gekozen om ook Groot-Brittannië nog mee te laten doen met deze regels, vlak voordat Brexit een feit is. De drempel is straks lager, omdat de dronegebruiker in veel gevallen geen uitgebreide opleiding meer hoeft te doen tot dronepiloot, alleen een online examen. En anders dan bij de huidige, nationale regels, maken de nieuwe regels geen onderscheid meer tussen een hobbyist die een drone de lucht in stuurt of een bedrijf.
Regels op risico’s gebaseerd
De regels zijn straks gebaseerd op de risico’s die het vliegen in een bepaalde situatie met zich meebrengt. Hiervoor zijn drie categorieën in het leven geroepen: open, specific en certified. Onder de categorie ‘open’ vallen – kort gezegd – de eenvoudige vluchten met laag risico. Dus hobbyisten die foto’s willen maken vanuit de lucht, maar ook bedrijven die met een drone op een plek vliegen waar weinig mis kan gaan.
Gaat een bedrijf met een drone de lucht in en komt daarbij een zeker risico kijken, dan valt het in de categorie ‘specific’. En bij ‘certified’ gaat het om operaties waarbij de gevolgen meteen groot zijn als er iets misgaat. Vreeken: ‘Denk aan bemande drones, ofwel luchttaxi’s. Wil je daarmee vliegen, dan moet je aan net zulke strenge eisen voldoen als de bemande luchtvaart nu.’
Uitgebreide opleiding niet meer nodig
In de praktijk zijn op dit moment alleen de categorieën ‘open’ en ‘specific’ van belang. In de open-categorie mag je al vliegen als je drone een CE-keurmerk heeft – nu moet nog elk toestel apart worden gekeurd. Verder is een uitgebreide opleiding tot dronepiloot niet meer nodig en volstaat een online examen. Dit betekent echter wel dat elke hobbyist voortaan wordt gezien als drone-exploitant. Vreeken: ‘Hij of zij moet online examen doen en goed verzekerd zijn voor aansprakelijkheid. En de droneliefhebber moet straks voorvallen melden, bijvoorbeeld wanneer het toestel uit de lucht valt.’
Veiligheidsmaatregelen
Bedrijven die met hun droneklussen in de categorie ‘specific’ vallen, hebben voortaan te maken met zes verschillende niveaus, oplopend in mate van risico. ‘De nieuwe aanpak is dat de luchtvaartautoriteit – de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) – de context beoordeelt waarin iemand wil gaan vliegen en vervolgens verlangt dat daarbij de juiste veiligheidsmaatregelen worden genomen om de risico’s zoveel mogelijk in te perken’, zegt Vreeken.
Dat begint al met een technische check van de drone en zijn componenten. Bij laagrisico-operaties mag het bedrijf die zelf uitvoeren, bij operaties met een hoger risico moet een onafhankelijke partij dat doen. Die legt de bouwkwaliteit van de drone onder het vergrootglas; liggen er geen kabeltjes tegen scherpe randen aan en is de elektrische bedrading wel netjes opgebonden?
In de categorie ‘specific’ vallen sowieso alle drones die zwaarder zijn dan 25 kilogram omdat daarbij meer technische maatregelen nodig zijn om de veiligheid te waarborgen. Bijvoorbeeld een parachutesysteem voor zware drones die over mensen heenvliegen. Ook de piloot die buiten zichtafstand wil vliegen, moet meer technische maatregelen treffen, zoals een camera op de drone die mensen kan signaleren.
Noordzee
De eisen die aan de drone worden gesteld, hangen ook af van waar hij vliegt, vertelt Vreeken. ‘Een drone die over de Noordzee moet vliegen, zal anders worden bekeken dan een toestel dat een simpel stukje over de hei moet afleggen. Het zout in de lucht boven zee kan de onderdelen van de drone op de proef stellen. En een drone die hoogspanningskabels gaat filmen, moet geen last krijgen van de elektromagnetische straling die daarvan af komt. Ook voor wie met een drone boven een dorp of stad wil vliegen, of in een luchtruim dat veel drukker is dan normaal, worden de veiligheidseisen strenger’, zegt Vreeken.
Schoorstenen
Ondernemers die drones inzetten voor het uitvoeren van inspecties op hoogte ervaren straks – als het goed is – minder strenge regels. Dit gaat met name over eenvoudige klussen met een drone die een camera aan boord heeft, zoals het inspecteren van zonnepanelen op een dak of het inspecteren van schoorstenen. Dat wordt in sommige gevallen simpeler. Wil een bedrijf nu bijvoorbeeld aan de slag bij een fabrieksschoorsteen, dan moeten daar twee medewerkers bij zijn: één die de drone bestuurt en één die de omgeving scant op risico’s, zoals andere objecten in de lucht of voorbijgangers. Onder de nieuwe regels volstaat straks één medewerker. Tenminste, mits de situatie dat toelaat. ‘Als het toestel binnen zichtafstand blijft en het vliegen geen risico’s oplevert voor mensen op de grond.’
MEER LEZEN OVER DE NIEUWE DRONEREGELS?
Het volledige verhaal over de soepelere regels voor het werken met drones vindt u in het decembernummer van De Ingenieur. Koop de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 % - een digitaal jaarabonnement van twaalf nummers voor € 69,-.
• Ik koop het digitale decembernummer voor € 7,50
• Ik neem een digitaal abonnement voor € 69,-
Openingsfoto Depositphotos
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.