Vijftien ingenieursprojecten maken dit jaar kans op de publieksprijs van de Vernufteling. Bepaal wie er met de eer gaat strijken door uw stem uit te brengen.
De jury heeft vijf van de projecten genomineerd voor de juryprijs. Die betreffen bouwen met hergebruikt hout, een slimme brug, ge-3D-printe brug, een tool om oppervlaktewater te verbeteren en een toekomstbestendige waterzuivering. Voor de publieksprijs komen evenwel alle vijftien geselecteerde projecten in aanmerking.
Jacolien Eijer – De Jong, directeur Koninklijke NLingenieurs en juryvoorzitter, is zeer te spreken over de kwaliteit van de inzendingen. 'Het niveau ligt hoog dit jaar. Tussen de inzendingen zitten opvallend veel goed verkoopbare en maatschappelijk relevante producten.'
Volgens Eijer zegt dat iets over ingenieursbureaus. 'Ze zijn aantoonbaar gericht op maatschappelijke thema’s en houden goed in beeld waar klanten op zitten te wachten. Volgens de overige juryleden mogen we trots zijn op de branche. En dat ben ik dus ook.'
De vijftien projecten
Donorskelet voor nieuwe kliniek - ABT/Adviesbureau Lüning
Slim viaduct voorspelt eigen levensduur - Antea Group
Amsterdamse gracht overbrugd dankzij 3D-printer - Arup
Oppervlaktewater zuiveren - Witteveen+Bos
Waterfabriek scheidt water en grondstoffen - Witteveen+Bos
App stelt omwonenden windpark gerust - Arcadis
Winkelcentrum is Paris Proof - DGMR
Digitale weginspectie sneller en alerter - Arcadis
Proeftuin voor geothermie - HermanDeGrootIngenieurs
Dwarsligger helpt dieren - Movares
Route naar succesvolle transitie - Royal HaskoningDHV
Groninger aardbevingsbestendig - Royal HaskoningDHV
Grondstof uit afvalwater - Royal HaskoningDHV
Kinderen ontwerpen schoolplein - Tauw
Ga hier naar de stempagina voor de publieksverkiezing
Donorskelet voor nieuwe kliniek - ABT/Adviesbureau Lüning
De kinder- en jeugdkliniek van Emergis in het Zeeuwse Kloetinge, die eind maart werd geopend, dankt zijn leven aan een donor. Geen gulle mecenas, maar een donorgebouw. De deels nieuwe en deels gerenoveerde kliniek is voor een groot deel gebouwd met restmaterialen van het districtskantoor van Rijkswaterstaat in Terneuzen dat plaats moest maken voor een nieuwe zeesluis.
De houten draagconstructie, ontworpen door ingenieursbureau ABT en Adviesbureau Lüning, vormt de ruggengraat van dit energiezuinige gebouw. Het materiaal voor het houten skelet is zorgvuldig geoogst uit het donorgebouw, waarbij alle bruikbare balken en kolommen zijn geïnventariseerd. Op basis van dat aanbod hebben de ingenieurs van ABT en Adviesbureau Lüning een draagconstructie voor het nieuwe gebouw gemaakt.
De ‘littekens’ van het vorige leven zijn nog zichtbaar. Naast de draagbalken zijn ook kozijnen, deuren en zonneschermen uit het donorgebouw gebruikt. De shingles, de houten plankjes die dienen als gevelbekleding, zijn zelfs begonnen aan hun derde leven. Voordat deze shingles op de gevel van het donorgebouw van Rijkswaterstaat zaten, deden ze dienst als meerpaal. Het project Emergis Kloetinge laat zien dat er veel mogelijk is met overgebleven materialen uit bestaande gebouwen die worden gesloopt. Genomineerd door de jury.
Slim viaduct voorspelt eigen levensduur - Antea Group
Het Stephensonviaduct bij Leeuwarden kan binnenkort praten. Het is een belangrijke schakel in het wegverkeer van de Friese hoofdstad. Via tientallen sensoren laat het viaduct straks weten hoe het met hem gaat. Zo kunnen beheer en onderhoud van de brug worden gepland op het moment dat het ook echt nodig is. De Smart Bridge Leeuwarden is een project van ingenieurs- en adviesbureau Antea Group en de gemeente Leeuwarden.
De theoretische levensduur van viaducten en bruggen komt vaak niet overeen met de werkelijke levensduur. Hierdoor wordt er veel onnodig vervangen of versterkt. Dertig sensoren meten onder andere de belasting van het verkeer, de doorbuiging van de brug, verplaatsingen in de voegen en de temperatuur en luchtvochtigheid. Met algoritmen worden deze data geanalyseerd en vervolgens wordt de resterende levensduur met een 3D-model berekend.
Als de brug bij Leeuwarden langer meekan dan gepland, levert dat de gemeente een besparing op van zo’n 200.000 euro per jaar. Het systeem biedt ook kansen voor andere locaties. Honderden viaducten en bruggen bereiken de komende jaren het einde van hun theoretische levensduur. Alleen al in 2020 verwacht Rijkswaterstaat dat er 300 miljoen euro nodig is voor vervanging. Genomineerd door de jury.
Amsterdamse gracht overbrugd dankzij 3D-printer - Arup
Bezoekers van de Dutch Design Week en studenten van Universiteit Twente mochten er al even over lopen en vanaf begin 2020 is de brug voor iedereen te bewandelen in onze hoofdstad. De Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam krijgt dan de eerste ge-3D-printe voetgangersbrug. Een halfjaar lang werkten vier printrobots aan deze brug.
De roestvrijstalen brug, van 12,5 meter lang en 6,3 meter breed, is ontworpen door Joris Laarman Lab in samenwerking met MX3D en Arup. Het ingenieursbureau is verantwoordelijk voor constructief ontwerp, analyse, evaluatie en testen van de brug. De sierlijk vormgegeven brug is uitgerust met allerlei sensoren waarmee de invloed van weersomstandigheden en de mate van belasting is te volgen. Dat gebeurt door middel van een digitale tweelingbrug.
De techniek die bij het ontwerpen van deze brug is gebruikt, is nieuw en uiterst precies. Zowel ontwerpers als ingenieurs krijgen met deze techniek veel architecturale vrijheid. Ook helpt 3D-printen om zo efficiënt mogelijk met materiaal om te gaan en verspilling tegen te gaan. Genomineerd door de jury.
Oppervlaktewater zuiveren - Witteveen+Bos
We staan er vaak niet bij stil dat uit plassen, meren, vijvers en sloten flink wat broeikasgassen omhoog borrelen. Dankzij de BlueCan, een tool van ingenieursbureau Witteveen+Bos en onderzoeksinstituut Deltares, is vastgesteld dat de uitstoot van broeikasgassen is tegen te gaan door het verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Zo stoot een plas van 100 hectare alleen al 457 ton CO₂-equivalenten uit per jaar. Hoe slechter de kwaliteit van het water, hoe meer broeikasgassen er vrijkomen.
De Blue Can brengt deze broeikasgasemissies in beeld en beoordeelt het effect van maatregelen om die tegen te gaan. Bij drie waterschappen is er een pilot gedaan met deze tool en het verband tussen waterkwaliteit en broeikasgasemissies is hierin aangetoond. Zo blijkt dat de emissie-uitstoot tussen een meer met goede en een meer met slechte waterkwaliteit een factor tien kan verschillen.
De tool toont aan dat het verbeteren van de waterkwaliteit kan bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Bijkomend voordeel is dat deze wateren meer biodiversiteit opleveren en aantrekkelijker zijn voor recreatie. Genomineerd door de jury.
Waterfabriek scheidt water en grondstoffen - Witteveen+Bos
Helder drinkwater, minder uitstoot van broeikasgassen en herstel van de natuur: Waterfabriek Wilp, die wordt gebouwd in het Gelderse Wilp (gemeente Voorst) door Waterschap Vallei en Veluwe en ingenieursbureaus Witteveen+Bos en Royal HaskoningDHV, gaat zorgen voor toekomstbestendige waterzuivering. Geen grote beluchtings- en bezinkbassins meer waaruit broeikasgassen en vervelende luchtjes ontsnappen, maar een compacte installatie waarin verschillende technieken worden toegepast.
Regenwater, rioolwater en water afkomstig uit de industrie belanden er niet op één hoop, maar worden apart gefilterd. Zo wordt het regenwater met een natuurlijk helofytenfilter gezuiverd en worden geneesmiddelen, microplastics, PFAS en andere bronnen van microverontreiniging met onder andere nanofilters uit het rioolwater gehaald.
Met de waterfabriek zet het waterschap een belangrijke stap om in 2050 volledig circulair te zijn. Zo kan het fosfaat uit urine en ontlasting van de bijna 20.000 inwoners en bedrijven uit de regio eindigen als groene meststof voor de landbouw. De cellulose uit wc-papier kan een tweede leven krijgen in asfalt. De benodigde energie zal op het terrein zelf duurzaam worden opgewekt. Ook de natuur is gebaat bij de nieuwe waterzuivering. Doordat een deel van het gezuiverde rioolwater in de Twellose Beek terechtkomt, zal deze in de zomer niet kunnen droogvallen. Waterfabriek Wilp kan zo het hoofd bieden aan toekomstige uitdagingen als grondstoffen- en waterschaarste en klimaatverandering. In 2022 zal de waterfabriek naar verwachting operationeel zijn. Genomineerd door de jury.
App stelt omwonenden windpark gerust - Arcadis
Even lekker in de tuin een krantje lezen en dan gestoord worden door het gezwiep van de wieken van een windturbine; veel mensen moeten er niet aan denken. ‘Plannen voor windparken stuiten vaak op verzet van omwonenden, terwijl ze voor de energietransitie hard nodig is’, zegt Erik Koppen, senior adviseur geluid en windenergie bij Arcadis. ‘Vaak komt dat verzet voort uit angst voor het onbekende.’
De app Geluidsverwachting.nl, die Arcadis heeft ontwikkeld in samenwerking met studenten van verschillende universiteiten en hogescholen, is bedoeld om de ergernis van om - wonenden te verminderen. De app is een jaar lang getest bij de omwonenden van het Brabantse windpark KattenbergReedijk. Gebruikers krijgen informatie die je kunt vergelijken met een zeer lokaal weerbericht, maar dan voor het geluid en de slagschaduw van windturbines. Deze waarden worden berekend met behulp van actuele weersverwachtingen van Infoplaza. Ook kunnen de gebruikers aangeven in hoeverre zij overlast ervaren. ‘De reacties in de pilot waren positief’, zegt Koppen. ‘De windturbines werden bijvoorbeeld stilgezet op het moment dat ze te veel slagschaduw veroorzaken, een maatregel om omwonenden te ontlasten.
Dit soort maatregelen kan ook via de app worden gecommuniceerd.’ Doordat omwonenden beter worden geïnformeerd en zij ook de mogelijkheid hebben om feedback te geven, leidt het tot meer inzicht begrip en vertrouwen, aldus Koppen. ‘Mits er wat met de feedback wordt gedaan, anders werkt het averechts.’
Winkelcentrum is Paris Proof - DGMR
Dankzij dak- en gevelisolatie, meer dan 1500 zonnepanelen en LED-verlichting zullen de ondernemers van winkelcentrum Pottenbakkerssingel in Middelburg straks 40 procent besparen op het energieverbruik. Het jaarlijkse verbruik van het 5000 m2 grote winkelcentrum daalt van 345 naar 138 kWh per vierkante meter. Dat is de uitkomst van het Parijs Proof-onderzoek dat ingenieursbureau DGMR op verzoek van a.s.r. real estate en Albert Heijn uitvoerde.
‘Het winkelcentrum dat werd gebouwd in de jaren zeventig, kon wel een opknapbeurt gebruiken’, aldus Ronald Oldengarm van DGMR. Eigenaar a.s.r. en hoofdhuurder Albert Heijn wilden de verbouwing aangrijpen om het winkelcentrum meteen Parijs Proof te maken. Volgens de afspraken van het Klimaatakkoord van Parijs moeten kantoren in 2023 minimaal energielabel C of hoger hebben. DGRM ontwikkelde een computermodel dat het volledige energiegebruik van het winkelcentrum in beeld brengt en deed op basis daarvan aanbevelingen voor besparingen. Oldengarm: ´We keken daarbij niet alleen naar een jaargemiddelde maar ook naar de verschillende seizoenen. Een winkelcentrum heeft bijvoorbeeld in de zomer meer energie nodig voor koeling. Ook hield het computermodel rekening met verschillende typen gebruikers.’
Het is voor het eerst dat op deze manier het totale energieverbruik van een complex gebouw in kaart is gebracht. Oldengarm: ‘Met deze onderzoeksmethode hebben wij laten zien dat je met vrij eenvoudige maatregelen een grote besparing kunt realiseren.’
Digitale weginspectie sneller en alerter - Arcadis
Nu door de vergrijzing het aantal weginspecteurs schaars wordt, kan de digitale weginspecteur uitkomst bieden. Deze weginspecteur heet Arcadis AIR en is in staat om snel het wegdek te analyseren op basis van filmopnames. Wegbeheerders kunnen met deze software honderden miljoenen euro’s besparen.
Met de software worden problemen met het wegdek ook eerder gesignaleerd en kan er dus eerder worden ingegrepen. Zo zijn grotere werkzaamheden te voorkomen. Dat bespaart niet alleen geld, maar levert ook minder files op. Dure apparatuur voor het maken van de opnames is niet nodig. Een GoPro op de motorkap of het dashboard is al voldoende om een analyse te kunnen maken. Ook beelden van Google Streetview en Cyclomedia zijn geschikt. Arcadis AIR bepaalt de exacte locatie van scheuren, verzakkingen en andere mankementen aan het wegdek. Ook de ernst van het defect kan hij bepalen. Na een grondige analyse geeft de software een onderhoudsadvies. De software is al zover ontwikkeld dat de schaduw van een lantaarnpaal of een remspoor niet als gebrek worden gemarkeerd.
Arcadis AIR heeft inmiddels proefgedraaid bij onder andere Rijkswaterstaat. Deze digitale weginspecteur is overigens niet alleen inzetbaar op de weg, maar kan ook worden ingezet als digitale railbeheerder om het spoor en de omliggende omgeving te inspecteren. In de Verenigde Staten wordt het programma daarvoor al ingezet.
Zingende weg - DGMR
In 2018 klonk De âlde Friezen, het Frieze volkslied, op de N357 bij Jelsum niet uit de blazers van een dweilorkest, maar werd het gespeeld door auto’s die over de weg reden. Deze eerste zingende weg van Nederland is door DGMR en BAM Infra ontwikkeld in opdracht van de provincie Friesland.
In 2018 mocht Leeuwarden zich Culturele Hoofdstad van Europa noemen. Voor de provincie aanleiding om een bijzonder kunstwerk te laten maken dat zou bijdragen aan de verkeersveiligheid. DGMR ontwikkelde een methode om de weg daadwerkelijk te laten zingen door een ribbelstructuur in de weg. Wie de juiste snelheid reed, werd beloond met het volkslied. Wie te hard reed, werd op een vals volkslied getrakteerd. De zingende weg, die inmiddels is verwijderd, deed het nodige stof opwaaien. Het gezang kon de omwonenden namelijk minder bekoren.
Toch ziet DGMR het project als een succes. Het idee is ook te gebruiken voorzingende (brom)fietspaden om op ludieke wijze de verkeersveiligheid te bevorderen. Ook leidde dit pionierswerk ertoe dat er nu in Hongarije ook een zingende weg is gekomen. Daar op de A67 klinkt sinds kort de ballad A67-es út om een ode te brengen aan deze snelweg
Proeftuin voor geothermie - HermanDeGrootIngenieurs
Krijgt de regio Eemland het eerste geothermienetwerk van Nederland? Als het aan HermanDeGroot Ingenieurs ligt wel. Het bedrijf wil 160.000 huizen en ondernemingen in de regio Amersfoort van warmte en elektriciteit voorzien via een netwerk van zeven aardwarmtecentrales.
De centrales in Amersfoort, Eemnes, Baarn, Soest, Leusden, Bunschoten en Nijkerk worden met elkaar verbonden via een energierotonde. Geothermie kan een interessant alternatief zijn voor fossiele energiebronnen. Aardwarmte is een constante energiebron die niet afhankelijk is van weersomstandigheden. Uit aardwarmte is ook elektriciteit te winnen. De 6000 euro die huishoudens maximaal moeten betalen voor aansluiting op het geothermienetwerk vallen volgens HermanDeGroot in het niet bij de kosten van het gasloos maken met individuele oplossingen, zoals warmtepompen en vloerisolatie.
Om de aardwarmte te winnen zal op een diepte van vier tot zeven kilometer moeten worden geboord. Voorlopig staan de boortorens er nog niet. Het wachten is op de benodigde vergunningen.
Dwarsligger helpt dieren - Movares
Voor kleine dieren, zoals ringslangen, kikkers, hagedissen, egels, muizen, wezels en marters, kan het spoor een on - neembare barrière zijn. In natuurgebied Naardermeer is door ingenieursbureau Movares een nieuw type faunapassage neergelegd waardoor deze dieren veilig kunnen oversteken.
Het Naardermeer is een laagveenmoeras met een hoge biodiversiteit. Voor de dieren die daar leven is het belangrijk dat ze zich kunnen verplaatsen om voedsel te zoeken. In zo’n moeras bieden gangbare faunapassages echter geen oplossing, omdat de grondwaterstand te hoog is. De dwarsliggerfaunapassage (DFP) heeft dat probleem niet, omdat ze in een halve meter brede tunnel tussen twee nieuwe dwarsliggers van de rails ligt. De tunnel is een soort holle spoorbiels met een rooster dat zorgt voor licht, lucht en veiligheid.
De tunnel is zo ontworpen dat dieren niet door een passerende trein worden meegezogen. Bij de vernieuwing van het spoor tussen Naarden en Bussum zijn in totaal negen faunapassages aangelegd, waaronder twee DFP’s. Cameravallen hebben daar al de eerste passanten waargenomen: een ringslang en een marter zijn veilig overgestoken.
Route naar succesvolle transitie - Royal HaskoningDHV
Hoe maak je ARTIS CO₂-neutraal zonder dat de apen, luipaarden en giraffes het koud krijgen? Ingenieursbureau Royal HaskoningDHV helpt de Amsterdamse dierentuin met het opstellen van een verduurzamingsplan.
Het ingenieursbureau gebruikt hiervoor de FastLane-methode, een methode die organisaties inzicht geeft in verduurzamingsmaatregelen die voor hun vastgoedportefeuille noodzakelijk zijn. Zo kunnen ze op een eenvoudige manier verschillende scenario’s doorrekenen en wordt duidelijk wat voor hun situatie de snelste route is om energie te besparen en CO₂-uitstoot te verminderen. Veel vastgoedeigenaren ervaren het als een complexe opgave om te voldoen aan de afspraken van het Klimaatakkoord van Parijs.
De FastLanesoftware van Royal HaskoningDHV maakt het mogelijk om verschillende duurzaamheidsmaatregelen en scenario’s te vergelijken en de optimale aanpak voor gebouwportefeuilles te be - palen. Zo kijkt ARTIS nu samen met ‘buren’, zoals het Tropenmuseum, of het mogelijk is om ge - zamenlijk warmte te winnen uit de Amsterdamse grachten.
Groninger aardbevingsbestendig - Royal HaskoningDHV
In het aardbevingsgebied van Groningen moeten de komende jaren duizenden gebouwen worden versterkt. Om dat voor elkaar te krijgen, staken Royal HaskoningDHV, Smit & Visser Bouw en webdeveloper Freshheads de koppen bijeen. Binnen hun samenwerkingsverband VIIA Groningen ontwikkelden zij de tool Groninger Maatregelen Catalogus om op grote schaal versterkingsadviezen op maat te geven, het proces te versimpelen én te versnellen.
‘Dankzij de Groninger Maatregelen Catalogus kunnen wij veertig keer sneller werken’, zegt Michiel Visscher, structural engineer bij Royal HaskoningDHV. Delen van het versterkingsproces zijn door deze tool geautomatiseerd. Daarnaast biedt deze catalogus een reeks aan versterkingsmaatregelen, die je kunt toepassen op een pand. De impact van een maatregel en de bijbehorende kosten zijn direct inzichtelijk. Omdat de tool kijkt naar de overeenkomsten tussen verschillende panden, kan er volgens Visscher snelheid worden gemaakt. ‘Zo op het eerste gezicht lijkt het appels met peren vergelijken, maar de gebouwen die versterkt moeten worden vertonen veel overeenkomsten. Vloeren, wanden en daken moeten bij vrijwel elk pand worden versterkt.’
Inmiddels delen honderden inspecteurs, aannemers en ingenieurs kennis dankzij de Groninger Maatregelen Catalogus. Visscher: ‘Ik loop al een tijdje mee in de ingenieurswereld en ik heb veel innovaties voorbij zien komen, maar zelden een op procesniveau. Door gezamenlijk een tool te maken waardoor het proces gestroomlijnd verloopt, dragen wij eraan bij dat het sein ‘Groningen Veilig’ sneller kan worden gegeven.’
Grondstof uit afvalwater - Royal HaskoningDHV
Jaarlijks produceren we in Nederland miljoenen kubieke meters afvalwater. Dit water wordt gezuiverd door de waterschappen, die dit niet zien als afval, maar als waardevolle bron van gezuiverd water, schone energie en grondstoffen.
Een van die grondstoffen is Kaumera, een kleefstof die een duurzaam alternatief kan zijn voor chemische stoffen in zaden, mestkorrels, beton, lijm en verf. Zo kan dit alginaatachtige polymeer worden gebruikt als biologisch alternatief voor fossiele coatings voor zaden en mestkorrels. Kaumera kan ook worden gebruikt om beton langzamer te laten uitharden, waardoor het sterker wordt. De grondstof dankt zijn naam aan het Maoriwoord ‘kaumera’ dat kameleon betekent en waarmee de vele toepassingsmogelijkheden worden uitgedrukt. Op 2 oktober 2019 werd in Zutphen de eerste fabriek ter wereld geopend die Kaumera gaat produceren, de tweede volgt in het voorjaar van 2020 in Epe.
‘Het doel van de Kaumera-fabriek is dat we uit afvalwater producten kunnen maken waar in de markt ook echt vraag naar is. Dat is nu gelukt door een combinatie van expertises en verantwoordelijkheden van partners’, zegt Hein Pieper, dijkgraaf Waterschap Rijn en IJssel. Kaumera is het resultaat van intensieve samenwerking tussen TU Delft, ingenieursbureau Royal HaskoningDHV, Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), Waterschap Vallei en Veluwe, Waterschap Rijn en IJssel en het biotechnologiebedrijf ChainCraft. Zij verwachten dat deze innovatie 20 tot 35 procent minder slibafval, minder CO₂-uitstoot en een energiebesparing van 30 tot 80 procent oplevert.
Kinderen ontwerpen schoolplein - Tauw
Veel schoolpleinen bestaan grotendeels uit grijze tegels. Bij grote hoeveelheden neerslag kan zo’n betegelde oppervlakte het water moeilijk opvangen, en ’s zomers warmt het er extra op en vind je er doorgaans weinig schaduw. Bomen, struiken, vogels en insecten zijn schaars op schoolpleinen.
Ingenieursbureau Tauw ontwikkelde daarom een serious game waarmee kinderen in 3D hun eigen groene klimaatschoolplein kunnen inrichten. Op een speelse en interactieve manier ontwerpen kinderen een plein waar zij graag zouden willen spelen. En ze worden ook uitgedaagd om na te denken over de gevolgen van klimaatverandering. Zo kunnen ze punten scoren als ze rekening houden met waterberging, hittebestendigheid, biodiversiteit, het hergebruiken van materialen en veiligheid.
De game is inmiddels getest door leerlingen van groep 6,7 en 8 en die zijn enthousiast. ‘Kunnen we dit nog een keer doen, maar dan de hele dag?’, luidde een van de reacties.
Jury
De Vernufteling is de prijs voor het mooiste project van een ingenieursbureau. De wedstrijd wordt georganiseerd door de branchevereniging NLingenieurs en het tijdschrift De Ingenieur. Vorig jaar won ingenieursbureau Nelissen met een baanbrekend koel- en verwarmingssysteem voor een school in Friesland.
De jury van De Vernufteling bestaat dit jaar uit: Jacolien Eijer (juryvoorzitter en directeur Koninklijke NLingenieurs), Pancras Dijk (hoofdredacteur De Ingenieur), Ena Voute (hoogleraar Industrieel Ontwerp TU Delft), Paul de Beer (wethouder gemeente Breda), Joanne Meyboom-Fernhout (president KIVI en managing director Smart Infrastructure Siemens Nederland) en Henk van Oostveen (manager bij ProRail Assetmanagement).
Tekst: Marianne Wilschut
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.