Rond de Stint wordt nu het beeld opgehangen, we wilden innovatie, dus veiligheid had even geen prioriteit. Een onzinnige tegenstelling.
Minister Cora van Nieuwenhuizen had gisteravond bij het praatprogramma Pauw een sluitende redenering over hoe het kon dat de Stint zeven jaar geleden door de keurende instanties veilig werd bevonden en de weg op mocht, terwijl TNO nu een vernietigend oordeel velt.
‘We vonden indertijd innovatie belangrijk en wilden nieuwe vervoerstypen een kans geven, dus de keuring was marginaal.’ Wat de minister in feite zegt is: innovatie en veiligheid staan tegenover elkaar, met als onvermijdelijke conclusie: willen we meer veiligheid, dan krijgen we dus minder innovatie. Maar het is onzinnig om de ‘kwestie Stint’ zo te framen.
Hoezo inleveren op veiligheid om innovatie ruim baan te geven?
Kijk eens hoe dat nu gaat met de zelfrijdende auto, zo adviseer ik de minister. Die is extreem innovatief, en bedrijven als Waymo (van Google) doen er alles aan om de veiligheid zo goed mogelijk te krijgen. Er worden miljoenen kilometers afgelegd om te testen. Goedkeuringsinstanties, bijvoorbeeld in Duitsland, zijn al druk bezig met hoe ze de betrouwbaarheid van zo’n zelfrijdend voertuig moeten beoordelen. Veiligheid is daar dus onlosmakelijk onderdeel van de innovatie.
Regelgeving paste niet
Waar komt dat innovatie-argument vandaan? Rond 2010 was er de Segway, een uiterst innovatief zeg maar even plankje-met-wielen dat voor zijn bediening via gyroscopen, versnellings- en hellingsmeters heeft, heel innovatief. Het ministerie vond het ook een kek ding, maar wis niet hoe daarmee in de regelgeving om te gaan. Want in de decennia ervoor was de Easy Rider, een motorfiets met verlengd stuur, een van de grotere innovaties, en die bleef tenminste netjes een motorfiets.
De regelgeving was dus niet toegesneden op de Segway, en terecht besloot het ministerie dat het geen zin had om voor een specifieke nieuwe technologie aparte regelgeving te schrijven. Want de publicatie in het Staatsblad zou nog niet rond zijn, of er kwam vast een andere innovatie. Dus viel de Segway onder de categorie 'speciale brommer'. Regelgevingsprobleem opgelost.
Ook een speciale brommer moet kunnen remmen
Maar ontslaat dat de inspectie van controle op veiligheid? De criteria die TNO in zijn onderzoek hanteerde zijn eerlijk gezegd tamelijk voor de hand liggend: remt het ding goed, slaat-ie niet op hol, en zo nog een paar van die open deuren.
Bij de Segway speelde dat alles niet zo zeer. Op het trottoir mocht hij niet harder dan 6 km/h, en de Segway is niet veel anders dan een persoon met wieltjes aan zijn schoenen. Dus het veiligheidsgevaar is niet veel anders dan van een snelwandelaar. Ook al maakte de eigenaar van de fabriek een noodlottig ongeval omdat hij op zijn Segway een ravijn in reed.
Dan is er de Stint. Daar hadden vragen als ‘Remt hij goed?’, ‘Slaat hij niet op hol?’, uiteraard wel gecontroleerd moeten worden. Net zoals dat gebeurt bij de goedkeuring van een auto of bij de APK. En des te meer omdat het een afwijkend voertuig is.
Zo innovatief is de Stint ook weer niet
Los hiervan, hoe innovatief is de Stint eigenlijk? Het concept is nieuw: maak een grote bak voor acht kleine kinderen en drijf die elektrisch aan. Maar meer is het ook niet. De Stint is goed beschouwd een treeplank op wielen met een elektromotor en een plastic bak erop. Het zou een gotspe zijn als de Inspecties zich zozeer aan de innovatie zouden vergapen dat ze vergaten het ding serieus te testen.
De tijdgeest was gericht tegen inspectie
Nee, hier speelde iets anders. Het was de tijd waarin het idee van Inspectie door de overheid zwaar ter discussie stond. Weg met de betuttelende overheid, leve de markt. Laat bedrijven zelf voor de veiligheid zorgen, dat was de tijdgeest. En dus werd er alleen oppervlakkig geïnspecteerd omdat dat nu eenmaal moest, maar vooral niet grondig, zoals TNO nu wel heeft gedaan.
Neem veiligheidscontrole serieus
De conclusie is dus niet méér regelgeving of het stellen van nieuwe eisen. De Stint is best veilig te maken, bij de TU Eindhoven ligt er al een bouwschema voor klaar. Laat dat niet smoren in een bureaucratische schrikreactie. Hij moet voldoen aan de primaire veiligheidseisen, zo ingewikkeld kan dat niet zijn. Een mechanische handrem die gemakkelijk is aan te trekken, een noodknop die de elektromotor uitschakelt, en je bent al een heel eind.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.