Het is soms even zoeken, maar ook de natuurlijke wereld kent bijzonder mechanica. In deze Beeldbuis een blik op de tong van een kameleon.
Kameleons zijn bijzonder goed aangepaste dieren. Hun poten en tenen staan in een U-vorm om takken vast te kunnen pakken, en het wiegende lopen is camouflage, om in een door de wind beroerde boom niet op te vallen. Maar het is hun tong die echt uit een andere wereld lijkt te komen.
Voor de beginners hierboven nog even een introductie over etende kameleons van de altijd goede BBC. Voor de gevorderden volgt meteen het filmpje van SmarterEveryDay, een populair wetenschappelijk Youtube-kanaal met bijna 6 miljoen (!) abonnees. In deze aflevering legt presentator Destin met behulp van kameleon Mojo uit hoe de tong werkt. Het start met een paar prachtige en extreme slo-mo (20.000 frames per seconde! In kleur!) opnames van Mojo die een krekel uit Destin’s mond pakt. Vervolgens heeft hij via een collega bij het Field Museum in Chicago een mooi gekleurd skelet geregeld om te laten zien wat er precies gebeurt. Geen spoilers hier, gewoon kijken:
De advertentie aan het einde is eigenlijk iets te lang voor het filmpje, dus na zeven minuten en een beetje kun je hem wel af zetten.
Voor een iets meer schematische uitleg volgt een clip van A Scott’s Life, maar het is niet erg enerverend om naar te kijken. Op een enigszins gepijnigd klinkende manier wordt het op een white board allemaal nog eens uiteengezet. De eerste minuut kun je wel overslaan, want dat zijn de beelden die je inmiddels wel (mooier) gezien hebt.
Helaas besteedt geen van de filmpjes aandacht aan de vraag waarom die tong eigenlijk zo snel weg kan schieten. Spieren zijn namelijk niet zo snel. Het geheim zit hem de opslag van energie in de weefsels rond de tong. Als een soort kruisboog slaat de kameleon energie op, die ineens kan worden losgelaten. Er zijn helaas geen clips in omloop waarin dit echt goed getoond wordt, maar hier wordt er een beetje naar gehint:
Er blijft een vraag in de lucht hangen. We zien keer op keer dat er prooien gevangen worden die veel groter zijn dan de top van de tong. Krekels wordenslechts aan één pootje naar binnen gehengeld. Hoezo vallen die er niet af? De verklaring daarvoor is dan weer heel erg down-to-earth: het speeksel van een kameleon is gewoon 1000 keer zo plakkerig en viskeus als dat van ons. Alsof er kauwgom uit je wangen komt als je honger hebt. De kameleon is een bijzonder beest.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.