Volgende week zijn er weer waterschapsverkiezingen. In het boek Waterschappen beschrijven de Utrechtse politicologen Hans Vollaard en Harmen Binnema hoe de waterschapsdemocratie werkt. We stelden de auteurs vijf vragen.
Waarom heeft u beiden dit boek geschreven?
‘Waterschappen bestaan al honderden jaren. Iedereen draagt de lusten en de lasten en sinds 2008 mogen we er allemaal voor stemmen. Vanuit de Universiteit Utrecht hebben we de democratie in het waterschap doorgelicht, van inwonersparticipatie tot besluitvorming. Zo willen we laten zien hoe het staat met de democratische kwaliteit van de waterschappen.’
Voor wie is het boek bedoeld?
‘De meeste mensen hebben geen idee hoe hun stem doorklinkt in het waterschapsbestuur. Ook journalisten kunnen dit boek goed gebruiken. Er zijn niet zo veel boeken waarmee geïnteresseerden zich kunnen inlezen in de waterschapspolitiek. Verder houdt dit boek een spiegel voor aan (nieuwe) politici en bestuurders bij waterschappen, provincies en het Rijk en aan ambtenaren. Meer inzicht in waterschapsdemocratie helpt te bepalen hoe die anders en beter kan.’
Wat fascineert u in het onderwerp? 
‘Het politieke spel in waterschappen blijkt niet wezenlijk anders te zijn dan in gemeenten en provincies. Vaak wordt gezegd dat waterschappen minder politiek zijn – en moeten zijn. Maar ook waterschapsbestuurders moeten besluiten nemen. Dat betekent prioriteiten stellen, belangen afwegen en kijken welke waarden voorgaan: solidariteit, efficiëntie, zorg voor de natuur... Dat is bij uitstek politiek. Tempo en intensiteit van het politieke spel mogen dan een stuk minder zijn in de waterschappen, maar alle mooie en minder mooie kanten ervan zijn er te zien: strategische acties, profileringsdrang, politieke streken, verruwing. Als politicologen zijn we nu eenmaal gefascineerd door conflict en samenwerking.’
Waarom zouden ingenieurs het boek moeten lezen?
‘Om meer gevoel te krijgen voor de politieke kant van waterschappen. Ingenieurs hebben ongetwijfeld ervaren dat in de uitvoering van beleid, denk bijvoorbeeld aan dijkverzwaring, er al allerlei tegengestelde belangen met elkaar moeten worden verzoend. Dat geldt ook voor het nemen van besluiten. Het gaat niet alleen om het technisch beste voorstel, maar ook om de politieke afweging welke belangen en welke waarden voorrang hebben.’
Wat heeft u geleerd tijdens het schrijven?
‘Veel politici, bestuurders en ambtenaren in het waterschap zijn van goede wil. Maar ze zijn ook zoekend hoe ze de democratische kracht kunnen versterken. Wellicht dat ze met de groeiende zorgen over hoogwater, droogte en funderingsproblemen worden geholpen, omdat daardoor meer inwoners actief een stempel op het beleid van hun waterschap willen drukken.’
Waterschappen. Democratie in een onbekend bestuur
Hans Vollaard en Harmen Binnema (red.) | 286 blz. | € 27,90
Foto boven: Oude middeleeuwse sluis gebouwd in 1400 nabij Aduarderzijl, in waterschap Noorderzijlvest in de provincie Groningen. Credit: Depositphotos
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.