Mensen die overlijden moeten online met net zoveel respect worden behandeld als in de fysieke wereld. Dat is het pleidooi van onderzoekers van de University of Oxford, die onkuise verdienmodellen zien ontstaan rond accounts van overleden mensen.
Bedrijven kunnen tegenwoordig bijvoorbeeld iemands digitale 'voetafdruk' invoeren in een algoritme om een chatbot te maken die zich gedraagt als de overledene. En Facebook en Google veranderen iemands pagina naar een 'in memoriam' als hij of zij komt te overlijden, zodat nabestaanden online kunnen rouwen, terwijl de bedrijven geld kunnen verdienen aan advertenties op en rond de pagina van de overledene.
Elke dag overlijden er duizenden Facebook-gebruikers - volgens de onderzoekers stierven in 2017 alleen in de VS al 1,7 miljoen Facebookers. De aanwas van Facebook-gebruikers zal op de lange termijn niet op kunnen boksen tegen de overledenen, waardoor het aantal dode gebruikers groter zal zijn dan het aantal levenden.
Commercie versus respect
Reden genoeg om goed na te denken over het lot van de digitale identiteit van de doden. Helaas gebeurt dat volgens de onderzoekers van het Oxford Internet Institute nog niet genoeg. Commerciele belangen staan een respectvolle, weloverwogen omgang met de digitale lijken in de weg.
De Britse internetonderzoekers namen de bedrijven onder de loep die op de één of andere manier met digitaal nalatenschap te maken hebben. Dat kan variëren van sociale media, waar mensen onherroepelijk overlijden en er een 'spookaccount' achterblijft, tot de eerder genoemde diensten die met algoritmen een soort kloon van iemands online-gedrag maken.
Al die bedrijven hebben - bewust of onbewust - belang bij de digitale aanweigheid van doden en mogelijkheden om aan ze te verdienen. De onderzoekers noemen dat ongewenst en komen met een andere oplossing: behandel iemands digitale overschot net als een menselijk lichaam.
Museum
Daarbij bepleiten de onderzoekers het gebruik van de richtlijn van archeologische musea. Die stelt dat menselijke resten altijd met 'menselijke waardigheid' behandeld moeten worden. Dat betekent dat de resten niet alleen maar voor een doel gebruikt mogen worden (zoals geld verdienen); ze moeten ook gerespecteerd worden zoals levende mensen gerespecteerd worden.
Als die ethische regel wordt nageleefd, al dan niet met controle door een instantie, zullen de excessen rond digitale doden verdwijnen, zo voorspellen de onderzoekers. Aangezien digitale begraafplaatsen alleen maar omvangrijker zullen worden, is het belangrijk nu reeds om vast te leggen hoe men om mag gaan met alle data.
Beeld: Lancaster University
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.