Een nieuwe fabriek is in staat zwaar vervuilde verbrandingsresten van afvalcentrales om te vormen tot een schone grondstof voor beton.
De fabriek staat in Zevenaar en is gebouwd door Van Gansewinkel Minerals, het recyclingbedrijf dat deze week is overgenomen door de Shanks Group. De fabriek is in staat om uit de as die overblijft in afvalverbrandingsovens metalen te winnen, mineralen te verwijderen en zo schoon zand en grind te leveren voor het maken van beton.
‘We maken met onze fabriek in 2016 mogelijk wat volgens de Green Deal in 2020 zou moeten kunnen’, aldus een opgetogen directeur Paul Dijkman van Van Gansewinkel Minerals. Hij doelt op de afspraak van de sector om ervoor te zorgen dat de verbrandingsassen die vrijkomen uit de verbrandingsovens in 2020 als schone grondstof kunnen worden gebruikt.
Twee miljoen ton per jaar
Die zogeheten bodemassen, zo genoemd om ze te onderscheiden van de vliegas die ook in een verbrandingsoven vrijkomt, vormen nu nog een last voor het milieu. Jaarlijks wordt er door het verbranden van het afval twee miljoen ton bodemas geproduceerd. Tien procent daarvan bestaat uit metalen, tachtig procent is zand en grovere stukken (grind), en tien procent is vocht en mineralen. Die metalen en mineralen zijn het probleem wanneer ze bij gebruik van de as door uitspoeling in het milieu terecht komen.
De consequentie is dat toepassing van de bodemas lastig is: bij gebruik als onderlaag voor een weg moet er altijd een folie onder om te voorkomen dat de metalen en mineralen in de grond terecht komen. Er zijn inmiddels ook technieken die de bodemas fixeren in beton, maar dan ontstaat het probleem als het beton zelf weer moet worden gerecycled. Dijkman: ‘Met de fabriek reinigen we de as zo goed dat we die als schone grondstof kunnen leveren voor het maken van beton. En dat beton kan dus gewoon worden gerecycled.’
De eerste stap in het proces is het verwijderen van de metalen uit de as, vooral ijzer, koper en aluminium. ‘We doen dat met magneten en wervelstromen.’ Vooral het goed verwijderen van het aluminium kreeg veel aandacht. ‘Van de betonproducent BTE-groep waarmee we samenwerken, leerden we dat vooral aluminiumresten de kwaliteit van het beton aantasten.’
De volgende stap is het verwijderen van mineralen. ‘Dat gebeurt onder meer door intensief wassen en toevoeging van chemicaliën. Vooralsnog hebben we voor de vervuilde restfractie die zo overblijft nog geen andere bestemming dan storten.’
Het belangrijkste doel, leveren van een schone grondstof, is zo wel bereikt. De nieuwe fabriek kan jaarlijks 200.000 ton bodemas verwerken en levert 160.000 ton zand en grind voor het maken van beton. ‘Die hoeveelheid bodemas is het equivalent van het huishoudelijk afval van 4 miljoen inwoners.’ Afvalverbrandingsovens verwerken daarnaast ook bedrijfsafval.
De fabriek in Zevenaar betrekt de bodemassen van de verbrandingscentrales in Duiven en Nijmegen, de schone grondstof wordt geleverd aan de betonfabriek van de BTE-groep. ‘We kiezen bewust voor een regionale aanpak om al te grote transportstromen te voorkomen.’ Volgens Dijkman zouden zo’n tien van deze fabrieken voldoende kunnen zijn om alle bodemassen in Nederland schoon te maken. ‘Een capaciteit van 150.000 ton is het minimum om 'de wasfabriek renderend te maken.’
De lokale aanpak kan volgens hem ook inwoners aanspreken. ‘Een straat met 100 mensen produceert in 20 jaar tijd voldoende huishoudelijk afval om met de gereinigde bodemassen al het betonnen steenwerk in de straat aan te leggen.’
Openingsfoto: de nieuwe fabriek in Zevenaar.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.