Alle partijen onderstrepen het belang van onderwijs, onderzoek en innovatie. Maar wat komt daar in de praktijk van terecht? Alleen PvdA, D66 en GroenLinks noteren miljarden meer voor het onderwijs; D66, CDA en ChristenUnie minstens een half miljard in onderzoek.

 

Wat zijn de mooie woorden die politieke partijen voor de aanstaande verkiezingen nu precies waard? Aan de hand van de verkiezingsprogramma’s, de Technische Stemwijzer, de doorrekeningen door de planbureaus bespreekt De Ingenieur de vier thema’s energie, onderwijs, onderzoek en innovatie, mobiliteit en de informatiemaatschappij. VVD, PvdA, SP, D66, ChristenUnie en GroenLinks zijn de enige partijen die hun programma aan zowel het Centraal Planbureau (CPB) als het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) hebben voorgelegd, CDA en SGP alleen aan het CPB. PVV, 50Plus en Partij voor de Dieren aan geen van beide.

 

Voor het onderwijs noteren partijen de volgende extra uitgaven  (miljard in 2021, cijfers CPB):

 

Extra miljarden voor onderwijs
VVD +0,1
PvdA +2,6
SP +1,2
CDA +0,2
D66 +3,8
ChristenUnie +0,6
GroenLinks +2,8
SGP +0,2

 


Vakmanschap

De Technische Stemwijzer geeft aan dat partijen in het beroepsonderwijs meer waardering willen voor vakmanschap, dus leerlingen niet alleen belonen voor theoretische vakken, maar daarnaast ook voor vakbekwaamheid. Zo pleit D66 in zijn verkiezingsprogramma voor introductie van een vakdiploma, GroenLinks en 50Plus voor terugkeer van de ambachtsschool, de ChristenUnie voor meer ruimte voor praktijkonderwijs en de SGP voor vakmanschap als tweede hoofdrichting.


Studiebeurs

De standpunten over de invoering van het leenstelsel voor studenten, indertijd gesteund door VVD, PvdA, D66 en GroenLinks, zijn niet veranderd. CDA, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en 50Plus willen dit leenstelsel weer afschaffen en terug naar de basisbeurs. Het CDA trekt daar 100 miljoen voor uit (2021), op termijn te financieren door verslechtering van de terugbetalingsregeling en verhoging van de rente op studieleningen. De SP trekt er 200 miljoen voor uit (2021) en verhoogt de maximale aanvullende beurs (200 miljoen in 2021). De ChristenUnie trekt daar 200 miljoen voor uit, en bespaart 100 miljoen op aanvullende financieringsregelingen (2021). GroenLinks verlaagt wel het collegegeld in het gehele hoger onderwijs met een kwart (400 miljoen in 2021).


Studentenstops

In de Technische Stemwijzer geven alle partijen aan dat ze geen studentenstops in de bètatechnische richtingen willen. Minder duidelijk is hoe dat moet gebeuren. VVD en CDA pleiten voor overleg met universiteiten en werkgevers, de doorrekening van het CPB rept niet over extra geld voor de bètatechnische studierichtingen of een verandering van de verdeelsleutel tussen de universiteiten. In zijn verkiezingsprogramma is de ChristenUnie de enige partij die expliciet pleit voor extra capaciteit voor de bètatechnische studierichtingen. Opmerkelijk is dat de VVD in zijn verkiezingsprogramma studentenstops wil toestaan als alleen daarmee de kwaliteit van de opleiding kan worden gewaarborgd. Het stellingname van de VVD in de Technische Stemwijzer legt het accent anders.


Onderzoek

Alle partijen dragen onderzoek een warm hart toe en de verkiezingsprogramma’s doen vooral kwalitatieve uitspraken. Zo willen PvdA en ChristenUnie de Nationale wetenschapsagenda en maatschappelijke thema’s als richtinggevend voor onderzoeksubsidies, de SP wil dat het onderzoek voor het bedrijfsleven wordt ondergebracht in een apart fonds, D66 en Partij voor de Dieren willen extra geld en GroenLinks en SGP een verschuiving van de tweede naar de eerste geldstroom.

In de Technische Stemwijzer spreken alle partijen zich uit meer geld voor onderzoek. Wat leert de CPB-doorrekening (miljoen euro in 2021)?


 

Extra geld voor onderzoek
VVD  0
PvdA  +200
SP  +200
CDA  +200 voor fundamenteel energie-onderzoek
D66  +500, waarvan +400 voor fundamenteel onderzoek en +100 voor programmatisch onderzoek
ChristenUnie  +300
GroenLinks  0, verschuiving van +100 van NWO naar fundamenteel
SGP  0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Innovatie

De financiering van innovatie gaat over financiering van het topsectorenonderzoek, de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderzoeksinstellingen, door beide gefinancierd. Daarnaast gaat er veel geld naar belastingregelingen voor het innovatieve bedrijfsleven, waaronder de WSBO (verlaagt de werkgeverslasten op loonkosten voor R&D-personeel).

De VVD wil het bestaande beleid voortzetten, PvdA, CDA en D66 meer nadruk op regionale verankering van de samenwerking tussen onderzoeksinstellingen en bedrijfsleven, GroenLinks wil het topsectorenbeleid afbouwen en net als de ChristenUnie meer richten op de grote maatschappelijke uitdagingen.

Wat leveren partijen concreet? Hier zijn de cijfers van het Centraal Planbureau (miljoen euro in 2021)?


 

Extra geld voor innovatie
VVD  0
PvdA  0
SP  -200 bijdrage kennisinstituten aan topsectoren
CDA  +300 waarvan +200 voor MKB en +100 voor topsectoren
D66  +600 waarvan +200 voor topsectoren en +400 belastingaftrek
ChristenUnie  +200 waarvan +300 voor MBK en -100 voor topsectoren
GroenLinks  -400 waarvan +300 voor MKB en -600 voor belastingaftrek
SGP  -300 op belastingaftrek

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tellen we de bedragen voor onderzoek en innovatie bij elkaar op, dan is D66 met +1,1 miljard duidelijk kampioen, daarna volgen CDA en ChristenUnie (+500 miljoen), PvdA +200 miljoen, SP verschuift geld, terwijl GroenLinks en SGP fors bezuinigen (-400 respectievelijk -300 miljoen).

SP, ChristenUnie en GroenLinks halen geld weg bij de topsectoren, GroenLinks en SGP ook bij de belastingaftrek WSBO. CDA, ChristenUnie en GroenLinks bevoordelen vooral de innovatie bij het MKB. In zijn verkiezingsprogramma meldt de PVV dat die geen geld wil voor innovatie.

 

Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.