Om chronische wonden beter te kunnen behandelen, bedachten Amerikaanse onderzoekers en ingenieurs een hightech meetpleister. Een verpleegkundige plakt het ding op een chronische wond, waarna de pleister aan de hand van pH en temperatuur de genezing in de gaten houdt en gepaste hoeveelheden medicijn afgeeft.
De pleister, die gemaakt is van flexibel materiaal, heeft kleine sensoren aan boord voor het meten van verschillende grootheden, zoals pH (zuurgraad), temperatuur en zuurstofgehalte (zie figuur hieronder). Vooral pH blijkt een goede indicatie voor de status van een wond. Wonden die goed genezen hebben meestal een pH tussen 5,5 en 6,5. Een slecht genezende wond zit daar boven; die is dus zuurder.
De pleister - een wegwerpartikel - zit met een flexibel kabeltje vast aan een kleine microprocessor die de data van de sensoren uitleest. Op basis daarvan zorgt hij ervoor dat de pleister een bepaalde hoeveelheid medicijn afgeeft. Dit gebeurt doordat een minuscuul verwarmingselement lokaal een plakje gel verhit, waardoor geneesmiddel vrijkomt in de wond.
Bijwerkingen
Het fijne van heel lokaal medicijn toedienen is dat de rest van het lichaam er nauwelijks last van heeft. Zoals het nu gaat, krijgt een patiënt die een ontstoken wond heeft, oraal een medicijn toegediend, of een zalf op de hele wond. In beide gevallen krijgt de patiënt veel meer medicijn in zijn lichaam dan strikt genomen noodzakelijk is. Dit kan behoorlijke bijwerkingen hebben voor gezonde weefsels en organen.
Taai probleem
Chronische wonden zijn een taai probleem in de zorg. Sommige patiënten, veelal ouderen, hebben last van wonden die maar langzaam of helemaal niet genezen. In de VS wordt zo’n 15 % van de patiënten die onder Medicare vallen - een vorm van ziektekostenverzekering voor ouderen - behandeld voor een chronische wond.
Jaarlijks kost deze specifieke zorg een geschatte 28 miljard dollar, 24 miljard euro. Maar erger, als een chronische wond echt uit de hand loopt, kan hij leiden tot bloedvergiftiging en zelfs gedwongen amputatie van een lichaamsdeel.
Herkennen
De nieuwe pleister kan het verslechteren van een wond in een vroeg stadium herkennen, zodat ingrijpen met geneesmiddel meer effect sorteert. Bijkomend voordeel is dat de pleister realtime gegevens verzamelt en desgewenst kan doorseinen naar de zorgverleners. Op die manier wordt de zorg voor deze groep tegelijkertijd effectiever en beter te betalen.
Flexibele elektronica
‘Bij deze nieuwe benadering van het concept pleister hebben we kunnen profiteren van de snelle vooruitgang in het vakgebied van de flexibele elektronica’, zegt Sameer Sonkusale, hoogleraar elektrotechniek en informatica aan de School of Engineering van Tufts University bij Boston, VS, in een persbericht. ‘Dankzij flexibele elektronica zijn er al een hoop draagbare medische apparaatjes bedacht, maar in pleisters zat lange tijd maar weinig vooruitgang. Wij passen moderne technologie toe op een heel oud concept in de hoop dat het bij patiënten een positief effect heeft.’
Studies opzetten
De ‘slimme’ pleisters die zijn ontwikkeld zijn getest in het laboratorium, maar nog niet op mensen. Het onderzoeksteam zet nu dat soort studies op poten, om uiteindelijk te kunnen bepalen of dit knappe stukje techniek ook echt bij patiënten beter werkt dan gewone pleisters en zalfjes.
En dan worden er nog veel meer toepassingen mogelijk. Sonkusale: ‘De pleister die we hebben gemaakt, kun je ook zien als een prototype voor andere varianten. Denk aan het toevoegen van andere sensoren en het werken met andere geneesmiddelen en groeifactoren om andere aandoeningen te behandelen.’
Openingsfoto De ‘slimme’ pleister. Foto Tufts University.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.