Het aantal studenten aan de Technische Universiteiten is flink gegroeid, waardoor de instellingen tegen de grenzen van hun onderwijscapaciteit aanlopen. Er moet meer geld bij, lieten de universiteiten tijdens de opening van het academisch jaar weten.
De campagne om meer studenten naar technische opleidingen te lokken dreigt aan zijn eigen succes ten onder te gaan: de technische universiteiten hebben te weinig capaciteit en zien zich genoodzaakt de studentenaantallen te beperken, zo meldt de website van de 4TU-federatie.
Groei 55 procent
De groei van de studentenaantallen aan de TU’s van Delft, Eindhoven, Twente en Wageningen is spectaculair: in tien jaar tijd is het aantal ingeschreven studenten met ruim 55 % gegroeid, van 33.000 naar 52.000. Die groei komt onder andere door allerhande campagnes en het gunstiger beroepsperspectief dat technische studies bieden.
Volgens de vier technische universiteiten heeft de financiering echter geen gelijke tred gehouden met de groei van de studentenaantallen. Het totale budget dat de universiteiten via het ministerie van OCW ontvangen is 4,5 % lager dan tien jaar geleden.
'De opleiding is arbeidsintensief, docenten willen hun studenten goed begeleiden, en de practicumruimtes en onderzoeksfaciliteiten bij de TU's zijn nu eenmaal kostbaar', zo benoemt Victor van der Chijs, voorzitter van de 4TU-federatie, het knelpunt dat in de loop van de afgelopen jaren bij de TU's is ontstaan.
Het Ministerie van OCW hanteert een andere berekeningswijze: universiteiten krijgen per student betaald, dus meer studenten betekent meer geld, en het bedrag per student is ook nog eens omhoog gegaan van € 5500 in 2005 naar € 6700 in 2015. Bovendien hebben de drie TU’s van Delft, Eindhoven en Twente in die periode ook nog eens 33 miljoen euro extra ontvangen.
Misleidend
De TU’s noemen die getallen misleidend. ‘Dat bedrag per student is volstrekt onvoldoende om alle kosten te financieren’, zegt IJsbrand Haagsma, secretaris van de 4TU-federatie. Hij noemt het irreëel uit de totale financiering van de universiteit alleen het studentendeel te noemen. ‘Onderwijs is altijd gekoppeld aan onderzoek, docenten moeten ook zelf onderzoek doen, dus het gaat om de totale financiering. En, voor de inflatie gecorrigeerd, is die omlaag gegaan.’
Die extra pot van 33 miljoen euro betwist Haagsma niet, ‘maar OCW geeft met de ene hand en neemt met de andere. Die 33 miljoen euro zit ook keurig in het totale bekostigingsbedrag dat wij noemen, en is dus niet voldoende om de neerwaartse trend te keren. Dat is wat knelt.’
In het totale universitaire landschap is het aandeel van de TU’s in de totale studentenpopulatie gegroeid van 16 naar 20 %, terwijl het aandeel van de totale financiering is gedaald van 28 naar 25 %.
Van der Chijs ziet het met lede ogen aan. 'Aan de ene kant is de overheid ervan overtuigd dat het voor het verdienvermogen van Nederland van belang is dat er meer studenten een technische richting kiezen, er is zelfs de ambitie om het huidige percentage dat een technische studie volgt te verdubbelen van de hudige 20% naar 40%. Maar tegelijkertijd worden daar de financiële consequenties niet aan verbonden, sterker nog, onze basisfinanciering gaat meer dan evenredig naar beneden.'.
Meer per docent
De TU’s hebben ook de verhoudingen studenten/docenten uitgezocht. Die is de afgelopen tien jaar toegenomen van 15 per docent naar 20 per docent, en voor 2020 wordt een verhouding van 25 studenten per docent voorzien.
Bij de studierichtingen waar nu een numerus fixus bestaat is er vooral een gebrek aan practicumruimtes en wetenschappelijke staf. Van der Chijs noemt die numerus fixus de minst erge van twee kwaden. 'We willen geen studentendoorjaagmachines worden, maar kiezen uitdrukkelijk voor kwaliteit, ook al betekent dat dat we studenten de deur moeten wijzen. Uit recente opmerkingen van de minister begrijp ik dat zij die keuze onderschrijft.'
| TU | studierichting | studenten max |
|---|---|---|
| Delft | Lucht en Ruimtevaart | 480 |
| Klinische technologie | 100 | |
| Industriële vormgeving | 330 | |
| Twente | Technische geneeskunde | 130 |
| Wageningen | Voeding en gezondheid | 150 |
| TU | studierichting | studenten max |
|---|---|---|
| Delft | nanobiologie | 100 |
| Wageningen | biotechnologie | 120 |
| moleculaire wetenschappen | 100 |
Bij de afdeling Lucht- en Ruimtevaart van de TU Delft valt op dat er in 2016/2017 een maximum geldt van 480 studenten en in 2017/2018 van 440 studenten. Volgens decaan Hester Bijl heeft dat onder andere te maken met het toenemend aantal herinschrijvers. 'Dat zijn eerstejaars studenten die voor 1 februari stoppen en zich later weer inschrijven met medenemen van hun studiepunten, en we zijn verplicht hen toe te laten. Inmiddels gaat het om 45 herintreders.' Verder noemt Bijl het selecteren van studenten op basis van tests ('Column Hester Bijl: decentrale selectie'). 'Het blijkt dat deze studenten een grotere kans hebben het tweede jaar te halen, waar onze capaciteit ook beperkt is.' Vandaar het besluit om het aantal studenten dat wordt toegelaten in 2017/18 verder te beperken. 'Maar gecombineerd met de twee genoemde effecten verwachten we uiteindelijk toch meer ingenieurs op te leiden.'
Openingsfoto: natuurkundecollege aan de TU Delft. Bron: VvTP
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.